Ảnh minh họa. Nguồn: Internet
Lừa đảo trực tuyến ngày càng gia tăng, đặt ra mối đe dọa lớn đối với người dùng mạng xã hội. Tội phạm mạng tận dụng công nghệ hiện đại như Deepfake và Deepvoice để tạo ra những hình ảnh, video giả mạo tinh vi, khó phân biệt bằng mắt thường.
Những năm gần đây, lừa đảo qua các ứng dụng mạng xã hội như Zalo, Facebook, Skype, Telegram… ngày càng trở nên phổ biến và tinh vi. Ban đầu, tội phạm mạng chỉ chiếm đoạt tài khoản cá nhân để nhắn tin vay tiền. Khi thủ đoạn này dần mất hiệu quả, chúng chuyển sang phương thức phức tạp hơn, kết hợp việc chiếm đoạt tài khoản với công nghệ Deepfake để tạo ra các cuộc gọi video giả mạo. Nhiều nạn nhân đã sập bẫy, không ngờ rằng người thân hay bạn bè mình thực chất chỉ là sản phẩm của công nghệ.
Chị H sống tại Cầu Giấy, Hà Nội vừa trải qua một tình huống đáng ngờ. Bạn thân của chị nhắn tin Facebook hỏi vay 100 triệu đồng. Cẩn thận, chị H gọi video xác nhận. Cuộc gọi kết nối, nhưng hình ảnh bạn chị xuất hiện mờ nhòe, âm thanh chập chờn khiến chị không khỏi nghi ngờ.
“Trước đó, tôi và bạn có nói chuyện về mở cửa hàng kinh doanh nên khi gọi video thấy khuôn mặt thật, tôi đã chuyển cho bạn 100 triệu đồng. Các đối tượng đã đọc kỹ những tin nhắn cũ của tôi và bạn để có kịch bản lừa đảo hợp lý”, chị H kể lại.
Tại Đông Anh, Hà Nội, chị Q cũng trở thành mục tiêu của một vụ lừa đảo mạo danh tinh vi. Kẻ gian tự xưng là nhân viên điện lực, liên lạc với chị để “nhắc nhở” về việc đóng tiền điện. Sau đó chúng dụ dỗ chị kết bạn Zalo và cài đặt một ứng dụng Epoint giả mạo, rồi đề nghị đồng bộ hóa tài khoản ngân hàng để “thanh toán tự động”.
Chị Q chia sẻ: “Để làm được việc này, đối tượng yêu cầu tôi phải quét hình ảnh căn cước công dân. Không ngờ đó là quét hình ảnh sinh trắc học để chuyển tiền. Khi thấy điện thoại báo chuyển hơn 95 triệu đồng, tôi giật mình biết là bị lừa. Tôi cũng luôn cảnh giác về các hình thức lừa đảo qua mạng, nhưng lúc đó đối tượng đọc đúng tên, đúng mã số dùng điện của gia đình nên lại tin. Chỉ một lúc mất cảnh giác đã bị đối tượng lừa”.
Chuyên gia an ninh mạng cho biết, tội phạm đang lợi dụng sự vô tư của người dùng mạng xã hội. Chúng thu thập thông tin cá nhân, hình ảnh, video công khai, sau đó dùng Deepfake để tạo ra những bản sao hoàn hảo. Điều đáng chú ý, AI càng có nhiều dữ liệu, video giả mạo càng chân thực khiến nạn nhân dễ dàng sập bẫy.
Kẻ lừa đảo đã tính toán kỹ lưỡng từng chi tiết. Họ cố tình làm giảm chất lượng hình ảnh và âm thanh của cuộc gọi video, tạo ra một “hiệu ứng nhiễu sóng” để nạn nhân khó lòng phân biệt thật giả. Khi nạn nhân cố gắng gọi lại, chúng sẽ không bắt máy hoặc sử dụng công nghệ để tạo ra những bản sao hình ảnh và giọng nói, khiến nạn nhân tin rằng mình đang nói chuyện với người thật.
Đại diện Cục An toàn thông tin cho biết, kẻ lừa đảo ngày càng trở nên chuyên nghiệp và tinh vi. Chúng không chỉ đơn thuần thực hiện các hành vi lừa đảo ngẫu nhiên mà còn dành thời gian để nghiên cứu sâu về nhân thân của từng nạn nhân, từ đó xây dựng một kịch bản lừa đảo hoàn hảo. Để bảo vệ bản thân, người dân cần nâng cao ý thức bảo mật thông tin cá nhân trên mạng xã hội.
