Giữa màn đêm tĩnh lặng, chợ Âm Phủ ở Bắc Ninh họp trong không khí huyền bí, thu hút đông đảo người dân và du khách. Phiên chợ đặc biệt này không chỉ là nơi giao thương, mua bán mà còn mang đậm dấu ấn văn hóa tâm linh, phản ánh phong tục truyền thống của vùng Kinh Bắc.
Tối ngày 1/2 (tức mùng 4 Tết Nguyên đán), từ khoảng 20 giờ đêm, nhiều gia đình ở Bắc Ninh đã cùng nhau đến tham gia phiên chợ Âm Dương. Khu chợ nằm giữa đường nối từ đình làng Xuân Ổ sang đền Thượng, ngay cạnh nghĩa trang ngoài cánh đồng.
Chợ Âm Dương là một phiên chợ đặc biệt, chỉ họp duy nhất một lần vào dịp Tết Nguyên đán. Chợ họp vào đêm mùng 4, rạng sáng mùng 5 tháng Giêng âm lịch. Người dân đến đây không để mua bán những mặt hàng thông thường mà chủ yếu để “mua may bán rủi”, cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
Các mặt hàng được bày bán ở chợ Âm Dương cũng rất đặc biệt, chủ yếu là các đồ vật mang tính tâm linh như vàng mã, hương, nến… Người mua và người bán đều giao tiếp với nhau bằng lời nói nhỏ nhẹ, không ồn ào, náo nhiệt. Trong chợ, người mua không mặc cả, người bán không ra giá.
Chợ Âm Dương càng trở nên đặc biệt hơn khi cả khu chợ chỉ được thắp sáng bằng đèn dầu hoặc nến. Ánh sáng leo lét, chập chờn khiến khu chợ trở nên tối tăm, huyền bí. Nhiều người phải chen chúc nhau, tìm đường để di chuyển.
Theo dân gian ghi lại ở làng, đêm mùng 4 rạng sáng mùng 5 Tết là lúc âm dương giao hòa là thời điểm trao đổi giữa người và ma, giữa cõi âm và dương gian.
Họ tin rằng, trong dòng người tấp nập đến chợ đêm, có cả hương hồn của ông bà, tổ tiên, người thân đã mất trở về thăm hỏi, gặp gỡ con cháu. Chợ Âm Dương trở thành cầu nối giữa hai thế giới, giữa người sống và người đã khuất.
Đi chợ Âm Dương cũng là một cách để người dân thể hiện lòng thành kính, tưởng nhớ đến những người đã khuất. Họ đến chợ không chỉ để mua sắm mà còn để tìm kiếm sự an ủi, động viên, xua tan đi nỗi buồn, thương nhớ người thân.
Hoạt động thu hút đông đảo người dân tìm tới và tạo nên điểm nhấn của phiên chợ đêm Âm Dương là cảnh buôn bán gà đen.
Chợ Âm Dương không chỉ là một phiên chợ thông thường mà còn là nơi giao thoa giữa thế giới thực và thế giới tâm linh. Trong quan niệm xưa, gà đen được coi là vật phẩm tế lễ có khả năng xua đuổi tà khí, mang lại may mắn. Chính vì vậy, gà đen trở thành một món hàng đặc biệt và quý hiếm tại chợ Âm Dương.
Để sở hữu một chú gà đen tại phiên chợ này không phải là điều dễ dàng. Người mua phải thật sự may mắn mới có thể chen chân, vượt qua đám đông để chọn cho mình một con gà ưng ý. Gà đen được xem như là lộc đầu năm, mang đến những điều tốt lành, may mắn cho người sở hữu.
Việc mua được gà đen tại chợ Âm Dương không chỉ là một giao dịch mua bán mà còn là một trải nghiệm tâm linh, một cơ hội để cầu mong những điều tốt đẹp cho bản thân và gia đình trong năm mới.
Từ khi được phục dựng lại, chợ Âm Dương đã thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân từ khắp nơi. Họ đến đây không chỉ để trải nghiệm một không gian văn hóa đặc biệt, một sinh hoạt cộng đồng truyền thống, mà còn mang trong mình một niềm tin tâm linh sâu sắc.
