Các đại biểu tham dự phản biện Luật Việc làm sửa đổi. Ảnh: T.Đ
Trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản (TNCS) Hồ Chí Minh đã tổ chức Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Luật Việc làm sửa đổi. Sau một thập kỷ thực thi, Luật Việc làm đang được điều chỉnh với nhiều chính sách mang tính đột phá, nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế – xã hội trong giai đoạn mới.
Theo GS.TS Trần Ngọc Đường, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về Dân chủ và Pháp luật, Việt Nam có hơn 20 triệu thanh niên trong độ tuổi 16-30, chiếm 19,8% dân số. Đây là lực lượng nòng cốt, đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển đất nước.
Do đó, việc xây dựng chính sách pháp luật để khai thác tối đa nguồn lực này là vô cùng quan trọng. Dự thảo Luật Việc làm đã dành Chương II với 13 điều để quy định về chính sách hỗ trợ việc làm, trong đó Điều 16 tập trung vào chính sách dành riêng cho lao động thanh niên.
GS.TS Trần Ngọc Đường nhận định, dự thảo Luật Việc làm có nhiều điểm mới so với phiên bản năm 2013, đặc biệt trong các chính sách hỗ trợ việc làm. Một trong những thay đổi quan trọng là việc điều chỉnh, bổ sung nguồn vốn cho vay giải quyết việc làm, bao gồm các khoản từ ngân sách trung ương, quỹ quốc gia, ngân sách địa phương cũng như nguồn huy động từ Ngân hàng Chính sách Xã hội và các tổ chức, cá nhân khác (khoản 2 Điều 9).
Mặc dù chưa hoàn toàn đầy đủ, nhưng các quy định về hỗ trợ việc làm cho thanh niên trong dự thảo Luật vẫn là những chính sách quan trọng và thiết thực, tạo điều kiện để thanh niên có cơ hội việc làm. Qua đó, giảm thiểu tình trạng thất nghiệp ở lứa người trẻ tuổi.
Tuy nhiên, các chính sách quy định tại Điều 16 của dự thảo Luật vẫn còn đơn giản, chưa thực sự đáp ứng nhu cầu hỗ trợ thanh niên – lực lượng lao động quan trọng của đất nước. Điều này có thể hạn chế cơ hội việc làm cho họ, trong khi nhóm đối tượng này có tiềm năng đóng góp nhiều hơn, thiết thực hơn vào công cuộc phát triển đất nước, đặc biệt trong giai đoạn đất nước đang vươn lên mạnh mẽ.
Về chính sách hỗ trợ việc làm cho thanh niên, giáo sư đề xuất mở rộng nhóm đối tượng được hỗ trợ tham gia đánh giá và cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia, đặc biệt dành cho thanh niên dân tộc thiểu số, thanh niên nghèo ở vùng sâu, vùng xa, thanh niên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và thanh niên nữ.
PGS.TS Đinh Xuân Thảo, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu lập pháp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhấn mạnh rằng, nước ta cần một chính sách toàn diện và sâu rộng hơn nhằm đảm bảo việc làm bền vững. Đồng thời linh hoạt thích ứng với những thách thức từ già hóa dân số, chuyển đổi số và quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng.
“Nếu không kịp thời đưa ra chiến lược phù hợp, nguy cơ mất việc làm, bất bình đẳng lao động và áp lực lên an sinh xã hội sẽ gia tăng. Các chính sách về bảo đảm việc làm công bằng, bền vững cần nguồn lực tài chính, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, khu vực tư nhân và hợp tác quốc tế. Do đó, cần khuyến khích doanh nghiệp tham gia và tận dụng thêm các nguồn lực quốc tế…
Việt Nam đang bước vào giai đoạn già hóa nhanh, với tỷ lệ người cao tuổi (từ 60 trở lên) dự kiến đạt khoảng 25% vào năm 2050. Lực lượng lao động giảm dần, áp lực lên hệ thống an sinh xã hội tăng. Nhu cầu tái đào tạo, tạo cơ hội việc làm cho lao động trung niên và cao tuổi ngày càng lớn“, PGS.TS. Đinh Xuân Thảo nhấn mạnh.
PGS cho rằng, để đảm bảo việc làm bền vững trong bối cảnh già hóa dân số và chuyển đổi số, cần một chiến lược tài chính hiệu quả, kết hợp giữa nhà nước, khu vực tư nhân và hợp tác quốc tế. Ba yếu tố then chốt bao gồm: tái cơ cấu ngân sách, thu hút sự tham gia của doanh nghiệp và khai thác tối đa các nguồn lực quốc tế.
