Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú. Ảnh: H.P
Công cuộc đổi mới đòi hỏi phải nhìn thẳng vào thực tế, xác định rõ những “điểm nghẽn” đang cản trở sự phát triển. Tại hội thảo quốc gia về công tác lý luận, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú nhấn mạnh yêu cầu cấp thiết trong việc hoàn thiện tư duy lý luận, tạo nền tảng vững chắc để hiện thực hóa mục tiêu phát triển đến năm 2045.
Ngày 17/3, Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đã phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Tạp chí Cộng sản và Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức hội thảo quốc gia với chủ đề “Công tác lý luận của Đảng và những định hướng nghiên cứu quan trọng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.
Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú ghi nhận những nỗ lực của Đảng trong việc hoàn thiện công tác lý luận thông qua nhiều văn bản quan trọng. Tuy nhiên, ông cũng chỉ ra rằng vẫn còn những hạn chế. Đặc biệt, việc nghiên cứu chưa toàn diện, nhiều vấn đề chưa được giải quyết triệt để. Một số nội dung mới, phức tạp trong quá trình phát triển vẫn chưa được làm rõ.
Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, công tác lý luận đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn tồn tại một số hạn chế cần được khắc phục. Cụ thể, nhận thức lý luận về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa chưa thực sự đầy đủ và hệ thống. Nhận thức phát triển văn hóa, xã hội, con người chưa bao quát hết phạm vi rộng lớn, tính đa dạng và phong phú trong bối cảnh xã hội có nhiều biến đổi nhanh chóng hiện nay. Nhận thức lý luận về bảo vệ Tổ quốc và sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với quốc phòng, an ninh và lực lượng vũ trang chưa thật sự hoàn chỉnh. Lý luận về xây dựng Đảng, hệ thống chính trị, Đảng cầm quyền trong điều kiện phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa về cả khái niệm, nội dung, mô hình, phương thức thực hiện; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa… chưa được nghiên cứu hệ thống, luận giải đầy đủ, sâu sắc.
Theo Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú, Việt Nam đang đứng trước những cơ hội và thách thức lớn trong kỷ nguyên phát triển mới. Điều này đòi hỏi phải có sự đổi mới không ngừng và những cách làm đột phá trong nhận thức lý luận. Mục tiêu chiến lược đặt ra là đến năm 2030, Việt Nam trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045, trở thành nước xã hội chủ nghĩa phát triển, có thu nhập cao. Để đạt được những mục tiêu này, cần phải thực hiện quyết liệt các giải pháp đã đề ra.
Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh, để đổi mới thành công, chúng ta cần nhìn thẳng vào sự thật, xác định rõ những hạn chế và nguyên nhân, làm rõ những điểm nghẽn lý luận, liên tục tổng kết thực tiễn và nhận diện cơ hội, thách thức. Ông kêu gọi các đại biểu hội thảo làm rõ lý luận về chủ nghĩa xã hội Việt Nam, đường lối đổi mới, độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, mô hình và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội và mục tiêu phát triển
Bên cạnh những nội dung đã được đề cập, cần tiếp tục làm rõ các khái niệm lý luận quan trọng như: đường lối đổi mới với tầm nhìn, mục tiêu, mô hình và phương thức phát triển; quan điểm chỉ đạo đổi mới; bản chất của các trụ cột như kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đồng thời, cần xác định rõ các nhiệm vụ và điều kiện cần thiết cho từng giai đoạn phát triển nhằm hoàn thiện lý luận về đường lối đổi mới.
Trong bối cảnh cuộc cách mạng khoa học công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã đề nghị các nhà khoa học tham gia hội thảo làm rõ hơn về phương thức lãnh đạo của Đảng. Ông đã đặt ra một loạt các câu hỏi quan trọng bao gồm: “Đảng sẽ sử dụng những công cụ nào để lãnh đạo sự phát triển dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo? Đảng cần tổ chức xây dựng như thế nào để có thể lãnh đạo đất nước trong quá trình chuyển đổi số? Và Đảng cần có những lực lượng nào để lãnh đạo, kiểm tra và giám sát những thay đổi do các công nghệ mới mang lại, như trí tuệ nhân tạo (AI) và Internet vạn vật (IoT)”.
GS Nguyễn Xuân Thắng, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò then chốt của tư duy trong tiến trình đổi mới. Ông cho rằng, lịch sử đã chứng minh rằng mọi sự đổi mới đều bắt nguồn từ sự thay đổi trong tư duy. Do đó, việc đổi mới tư duy lý luận cần phải đi trước một bước, để định hướng chiến lược cho các chủ trương, chính sách trên mọi lĩnh vực. Từ những thành tựu và hạn chế sau hơn 10 năm thực hiện Nghị quyết 37 của Bộ Chính trị, ông Thắng cho rằng cần rút ra bài học về việc xử lý hài hòa mối quan hệ giữa kiên định và đổi mới, giữa kế thừa và phát triển. Đồng thời, cần tạo môi trường nghiên cứu dân chủ, khuyến khích đổi mới sáng tạo, phát huy trí tuệ của đội ngũ nhà nghiên cứu lý luận, nhà hoạch định chính sách và mở rộng hợp tác quốc tế.
Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, ông Nguyễn Trọng Nghĩa đã thông báo rằng Ban sẽ tiếp thu một cách cẩn trọng tất cả các ý kiến được đưa ra tại hội thảo. Mục đích của việc này là để bổ sung và nâng cao chất lượng của đề án tổng kết 10 năm thực hiện Nghị quyết 37. Sau khi hoàn thiện, đề án sẽ được trình lên Bộ Chính trị vào tháng 3.
