Dự Án Thủy Lợi Ngàn Tỷ: Vì Sao Đội Vốn, Chậm Tiến Độ?

Nhiều công trình thủy lợi trọng điểm trên cả nước đang đối diện với tình trạng kéo dài tiến độ, đội vốn và lãng phí nguồn lực đầu tư công. Trong đó, các dự án quy mô lớn như hồ chứa nước Cánh Tạng (Hòa Bình), hồ chứa nước Krông Pách thượng (Đắk Lắk), và hồ chứa nước Bản Mồng (Nghệ An) trở thành những ví dụ điển hình cho hiện tượng này.

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (Nghệ An) 15 năm vẫn chưa hoàn công, gây lãng phí nguồn lực đầu tư.
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (Nghệ An) 15 năm vẫn chưa hoàn công, gây lãng phí nguồn lực đầu tư.

Hồ chứa nước Cánh Tạng: Đội vốn hơn 1.000 tỷ đồng, tiến độ trễ 4 năm

Dự án hồ chứa nước Cánh Tạng, tọa lạc tại Hòa Bình, có dung tích lên tới 95 triệu m³, tức gấp mười lần hồ Tây (Hà Nội) và ba lần hồ Đại Lải (Vĩnh Phúc). Được duyệt với tổng mức đầu tư ban đầu 3.100 tỷ đồng vào năm 2017, dự án do Ban Quản lý Đầu tư xây dựng thủy lợi 1 thuộc Bộ NN&PTNT làm chủ đầu tư, dự kiến hoàn thành vào quý II năm 2022. Tuy nhiên, đến nay, do gặp khó khăn về vốn và một số vấn đề phát sinh trong quá trình triển khai, tổng mức đầu tư đã tăng hơn 1.000 tỷ đồng, lên 4.128 tỷ đồng. Thời hạn hoàn thành dự án cũng được gia hạn đến năm 2026.

Theo ông Lê Hồng Linh, Cục trưởng Cục Quản lý xây dựng công trình (Bộ NN&PTNT), nguyên nhân chính là do nguồn vốn chủ yếu từ ngân sách trung ương bị trì hoãn, trong khi đó một số phần việc của công trình đầu mối vẫn đang thi công, dự kiến hoàn tất vào cuối năm 2024. “Các phần kênh mương thuộc dự án dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2026,” ông Linh cho biết.

Hồ chứa nước Krông Pách thượng: Dự án thủy lợi đa mục tiêu chậm tiến độ hơn 14 năm

Tại Tây Nguyên, hồ chứa nước Krông Pách thượng (Đắk Lắk), một công trình đa mục tiêu với dung tích 123 triệu m³, cũng là dự án đang gặp nhiều khó khăn về tiến độ và vốn. Được phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2009 với tổng vốn ban đầu 2.900 tỷ đồng, dự án mãi đến năm 2013 mới khởi công và đã phải điều chỉnh tổng mức đầu tư giai đoạn I lên đến 4.421 tỷ đồng.

Sau hơn 14 năm kể từ khi được duyệt đầu tư, giai đoạn I của dự án mới chỉ hoàn thành vào cuối năm 2023, trong khi giai đoạn II vẫn đang chờ nguồn vốn và chưa có thời gian cụ thể để hoàn thành. Sự trì trệ này không chỉ gây thất thoát mà còn ảnh hưởng tới sinh kế của hàng nghìn người dân địa phương, những người đang chờ đợi để được hưởng lợi từ dự án.

Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (Nghệ An) 15 năm vẫn chưa hoàn công, gây lãng phí nguồn lực đầu tư.
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (Nghệ An) 15 năm vẫn chưa hoàn công, gây lãng phí nguồn lực đầu tư.

Hồ chứa nước Bản Mồng: Dự án “khủng” của Nghệ An chậm 15 năm, gây lãng phí lớn

Đỉnh điểm của tình trạng chậm trễ và lãng phí đầu tư có thể kể đến công trình thủy nông hồ chứa nước Bản Mồng, dự án lớn nhất Nghệ An với dung tích hơn 220 triệu m³ nước. Công trình này được khởi công từ năm 2010 với tổng vốn 3.744 tỷ đồng và do Ban Quản lý Đầu tư xây dựng thủy lợi 4 (Bộ NN&PTNT) làm chủ đầu tư.

Dự án này đã bị đình trệ suốt nhiều năm, đến năm 2017 mới triển khai trở lại. Tuy nhiên, tổng mức đầu tư đã “đội” lên hơn 1.800 tỷ đồng, và đến nay sau 15 năm, công trình vẫn chưa hoàn thành. Ông Lê Hồng Linh cho biết, phần công việc thuộc trách nhiệm của Bộ NN&PTNT đã hoàn thành tới 96%, nhưng vướng mắc chủ yếu nằm ở phần tái định cư cho người dân trong khu vực lòng hồ.

Ông Linh cho biết: “Sau khi khảo sát và thảo luận với địa phương, các bên đã thống nhất đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành công trình vào năm 2025”.

Công điện khẩn từ Chính phủ: Yêu cầu giải quyết triệt để

Trước tình trạng chậm tiến độ, trượt vốn và lãng phí trong các dự án thủy lợi, ngày 6/11 vừa qua, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ban hành công điện hỏa tốc số 112/CĐ-TTg. Công điện yêu cầu các bộ trưởng, thủ trưởng các cơ quan ngang bộ và Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải nhanh chóng giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng, tạm dừng thi công, đẩy nhanh tiến độ triển khai để hoàn thành và đưa vào sử dụng nhằm giảm thiểu thất thoát và lãng phí.

Theo chỉ đạo, Bộ NN&PTNT cần tổng hợp và báo cáo Thủ tướng về tình hình triển khai các dự án thủy lợi trong toàn ngành, bao gồm các dự án gặp vấn đề về tiến độ và đội vốn, trước ngày 30/11. Đây là bước đi cụ thể nhằm yêu cầu các đơn vị liên quan rà soát toàn diện và lên kế hoạch hoàn thành, không để tình trạng dự án kéo dài gây thất thoát, lãng phí thêm nữa.

Hôm nay (11/11), Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp sẽ chủ trì cuộc họp với sự tham gia của các đơn vị như Cục Quản lý xây dựng công trình, Thanh tra và Vụ Kế hoạch để triển khai thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, đồng thời đưa ra các phương án cụ thể giải quyết các vướng mắc trong các dự án thủy lợi lớn.