Kiểm định khí thải xe máy bắt buộc: Cần lộ trình rõ ràng để người dân đồng thuận
Hiện nay, xe máy đang là nguồn phát thải khí nhà kính và các chất độc hại lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và môi trường. Việc kiểm soát khí thải xe máy đang được xem là bước tiến quan trọng trong chiến lược bảo vệ môi trường quốc gia, đặc biệt trong lĩnh vực giao thông vận tải (GTVT).
Khí thải xe máy tại các tỉnh thành lớn Việt Nam
Theo thống kê, tại Hà Nội và TP.HCM, xe mô tô và xe gắn máy chiếm tới 95% tổng số phương tiện, tiêu thụ 56% lượng xăng nhưng lại phát thải đến 94% HC và 87% CO trong tổng lượng phát thải từ các loại xe cơ giới. Tuy nhiên, thông tin về việc bắt buộc kiểm định khí thải xe máy từ ngày 1/1/2025 đã gây lo lắng, hoang mang cho nhiều chủ phương tiện. Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) và Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đều khẳng định hiện chưa có thời điểm cụ thể để triển khai quy định này.
Quy định kiểm định khí thải xe máy bắt buộc từ 1/1/2025
Theo Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) và Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ (TTATGTĐB), phương tiện cơ giới đường bộ, bao gồm xe máy, phải được kiểm soát khí thải. Cụ thể, Luật TTATGTĐB quy định, phương tiện giao thông phải được kiểm định khí thải theo quy định của pháp luật về BVMT và được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đạt quy chuẩn quốc gia. Bên cạnh đó, luật BVMT quy định phương tiện GTVT phải được cơ quan đăng kiểm kiểm định và xác nhận đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường theo quy định pháp luật và điều ước quốc tế mà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt nam là thành viên.
Thông tư 47/2024/TT-BGTVT do bộ GTVT ban hành, có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, quy định xe máy sản xuất từ 5 năm trở lên bắt buộc phải kiểm định khí thải xe máy. Cụ thể, xe từ 5 đến 12 năm cần kiểm định mỗi 24 tháng/ lần, trong khi xe trên 12 năm phải kiểm định hàng năm. Giấy chứng nhận kiểm định khí thải sẽ do Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp.
Tuy nhiên, thời gian thực hiện quy định trên vẫn chưa được xác định bởi Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) là đơn vị chủ trì và trình lộ trình kiểm định lên Thủ tướng Chính phủ. Theo ông Nguyễn Tô An, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam, lộ trình áp dụng kiểm định khí thải xe máy hiện chưa trình Thủ tướng Chính phủ ban hành; khi nào có lộ trình thì mới bắt đầu thực hiện. Bộ GTVT cũng khẳng định, thời gian thực hiện việc kiểm định và áp mức quy chuẩn khí thải xe máy sẽ thực hiện theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, tương tự Quyết định kiểm soát khí thải xe ô tô trước đây, không bắt buộc thực hiện ngay theo hiệu lực của Luật TTATGTĐB là từ 1/1/2025.
Bộ GTVT cũng cho biết sẽ phối hợp với Bộ TN&MT trong việc xây dựng và hoàn thiện lộ trình áp dụng kiểm định khí thải xe máy để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành. Việc áp dụng quy định này cần được tiến hành từng bước, có lộ trình phù hợp để không gây xáo trộn lớn trong xã hội, đồng thời vẫn đảm bảo được mục tiêu bảo vệ môi trường.
Cơ sở vật chất phục vụ việc kiểm định khí thải xe máy
Nhiều người dân đã tính tới việc kiểm định khí thải xe máy sớm trước khi quy định được thực thi để tránh ùn tắc, mất thời gian. Dư luận quan tâm nhiều đến cơ sở vật chất và quy trình kiểm định khí thải xe máy. Theo Thông tư 47/2024/TT-BGTVT, các cơ sở đăng kiểm phải kiểm tra thông tin phương tiện trên phần mềm quản lý, đối chiếu với giấy tờ của chủ xe. Nếu thông tin trùng khớp và xác nhận xe đạt chuẩn khí thải, chủ xe sẽ được cấp chứng nhận kiểm định điện tử tích hợp vào tài khoản VneID. Trong trường hợp không đạt, hoặc thông tin không khớp, cơ sở kiểm định sẽ từ chối kiểm định.
Theo thông tin từ Bộ GTVT, trên cả nước hiện có gần 3.000 cơ sở đủ điều kiện triển khai kiểm định khí thải xe máy, nhưng số lượng này có thể chưa đáp ứng đủ nhu cầu trong giai đoạn đầu triển khai. Về cơ sở vật chất, bên cạnh trang thiết bị kiểm tra khí thải và máy tính kết nối internet, thì diện tích tối thiểu quy định cho khu vực kiểm định khí thải là 15m2/1 thiết bị, có thể dùng chung với dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa. Do đó, ngoài việc tận dụng các cơ sở đăng kiểm hiện có, Bộ GTVT đang phối hợp cùng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường, Cục Đăng kiểm Việt Nam đang rà soát từ kinh nghiệm một số nước đi trước trong khu vực, tìm giải pháp mở rộng mạng lưới kiểm định. Bộ GTVT phối hợp cùng Hiệp hội Các nhà sản xuất, nhập khẩu xe máy Việt Nam (VAMM) đề xuất sử dụng các cơ sở bảo hành, bảo dưỡng xe máy thuộc đại lý của VAMM, cũng như các đơn vị xã hội hóa tham gia vào quá trình này.
Đây là nỗ lực nhằm hạn chế tình trạng ùn tắc tại các điểm kiểm định, đồng thời đưa giá dịch vụ xuống mức thấp nhất để giảm gánh nặng tài chính cho người dân. Cần lưu ý rằng, việc kiểm định khí thải xe máy không chỉ là biện pháp BVMT mà còn hướng tới cải thiện chất lượng không khí, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM.
Tin mới nhất
