Làn sóng sa thải và thách thức đối với các gia đình trẻ

Làn sóng sa thải nhân sự đang lan rộng trên toàn cầu, kéo theo các tác động nặng nề đến đời sống của nhiều gia đình trẻ tại Việt Nam. Trước áp lực kinh tế hậu đại dịch COVID-19 và sự bùng nổ của công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), nhiều lao động mất việc làm, rơi vào cảnh thu nhập bấp bênh. Không chỉ ảnh hưởng đến tài chính, tình trạng thất nghiệp còn gây ra những rạn nứt trong đời sống hôn nhân, đặt ra bài toán khó về sự thích nghi và quản lý tài chính gia đình trong thời kỳ đầy biến động.

Gần đây, trên các hội nhóm mạng xã hội, nhiều câu chuyện về làn sóng sa thải nhân sự từ cuối năm 2024 đến đầu năm 2025 được chia sẻ rộng rãi. Trong đó, không ít gia đình trẻ rơi vào cảnh khó khăn khi mất đi nguồn thu nhập chính.

Chị T.N.V (32 tuổi, Hà Nội) chia sẻ trên Facebook rằng, chị là bà nội trợ toàn thời gian, chỉ kiếm thêm một khoản thu nhập nhỏ từ kinh doanh online. Chồng chị, người giữ vai trò trụ cột kinh tế của gia đình làm việc tại công ty công nghệ tư nhân. Tuy nhiên, đầu năm 2025, anh bất ngờ bị sa thải do công ty đẩy mạnh ứng dụng phần mềm tự động hóa, cắt giảm nhân sự. Mất đi nguồn thu nhập chính. Gia đình chị buộc phải thắt chặt chi tiêu để lo cho con cái, trong khi tâm lý của chồng chị ngày càng suy sụp khiến bầu không khí gia đình trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.

Một trường hợp khác là anh N.M.P (27 tuổi, Đà Nẵng), từng làm việc tại một công ty tư nhân. Cuối năm 2024, công ty này sa thải gần 200 nhân viên (trong đó có anh) và đóng cửa nhiều chi nhánh.

Mất đi nguồn thu nhập ổn định, anh P rơi vào khủng hoảng tài chính khiến gánh nặng kinh tế dồn lên đôi vai của vợ. Cuộc sống gia đình ngày càng căng thẳng, hai vợ chồng thường xuyên mâu thuẫn vì áp lực tiền bạc, không tìm được tiếng nói chung. Dù đã nộp hàng trăm hồ sơ xin việc, anh P vẫn chưa tìm được công việc phù hợp.

Theo báo cáo từ Tổng cục Thống kê, trong năm 2024, số người thiếu việc làm trong độ tuổi lao động lên tới 846.800 người, chiếm 1,84%. Trong đó, tỷ lệ thiếu việc làm ở khu vực thành thị là 1,28% cho thấy tình trạng lao động không ổn định đang là vấn đề đáng báo động.

ThS. Vũ Thu Trang, chuyên gia Quản trị kinh tế nhận định, tình trạng thất nghiệp trong nhóm lao động trẻ tại Việt Nam không khác biệt so với các quốc gia khác. Nguyên nhân chủ yếu là khủng hoảng kinh tế hậu COVID-19 và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ AI.

Tình trạng thất nghiệp kéo dài kéo theo nhiều hệ lụy, đặc biệt đối với các gia đình trẻ. Trong đó, áp lực tài chính là vấn đề đáng lo ngại nhất. Khi thu nhập giảm sút, các cặp vợ chồng dễ rơi vào căng thẳng, mâu thuẫn gia tăng, thậm chí có thể dẫn đến ly hôn.

Không chỉ vậy, mất việc làm trong thời gian dài còn ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần của người lao động, làm suy giảm chất lượng cuộc sống và hạnh phúc gia đình. Đáng lo hơn, điều này có thể tác động trực tiếp đến con cái, khi các em không được đảm bảo một môi trường sống và học tập đầy đủ cả về vật chất lẫn tinh thần.

Theo các chuyên gia kinh tế, lao động phổ thông là nhóm dễ bị tổn thương nhất trong thời kỳ công nghệ phát triển vì họ thiếu kỹ năng chuyên môn. Để giúp những lao động thất nghiệp không bị tụt lại phía sau, các giải pháp như đào tạo lại và nâng cao tay nghề là rất cần thiết. Những chương trình đào tạo này sẽ tạo cơ hội cho người lao động chuyển đổi sang các công việc mới hoặc nâng cao kỹ năng để thích ứng với những yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường lao động.

Bên cạnh đó, các gia đình trẻ cũng cần chủ động trong việc quản lý tài chính. Việc lập kế hoạch tài chính và cân nhắc kỹ lưỡng giữa nhu cầu cá nhân và gia đình là rất quan trọng. Đặc biệt, các gia đình cần tạo ra các khoản dự phòng tài chính để không rơi vào tình trạng bị động khi đối diện với những khó khăn tài chính bất ngờ.

Làn sóng sa thải nhân sự cùng với những tác động của cuộc cách mạng công nghệ đang đặt ra những thử thách lớn đối với các gia đình trẻ. Tuy nhiên, nếu biết linh hoạt thích nghi và có những kế hoạch tài chính vững chắc, các gia đình hoàn toàn có thể vượt qua giai đoạn khó khăn này và giữ gìn hạnh phúc gia đình.