1 vấn hầu: Những điều bạn chưa biết

Nghi thức “ra dấu tay”

Thực hiện: Các vị Thánh nam khi giáng đồng sẽ đưa tay trái ra trước, các vị Thánh nữ đưa tay phải. Đối với những giá đồng đặc biệt, có số năm (ví dụ như Chầu Lục, Chầu Mười, Ông Hoàng Bảy, Ông Hoàng Mười), thanh đồng sẽ đưa cả hai tay ra.

Tiếp theo: Sau khi ra tay dầu, thanh đồng sẽ thực hiện động tác “tráng bóng” (xoa hai tay vào nhau) rồi “xe giá” (xoay người) hoặc “tung khăn hồi dương” (tung khăn lên rồi đón lấy). Hành động này tùy thuộc vào từng giá đồng và sự hướng dẫn của đồng thầy.

Nghi thức “Theo tay dầu”

Cung văn: Trong khi thanh đồng thực hiện nghi thức ra tay dầu, cung văn sẽ hát các bài văn chầu theo từng giá.

Hầu dâng: Người hầu dâng sẽ nhanh chóng mang trang phục tương ứng với giá đồng đó để thanh đồng thay.

Tống khẩu: Đối với giá đồng đầu tiên trong buổi lễ, thanh đồng sẽ được “tống khẩu” bằng rượu trước khi chính thức hành lễ.

Nghi thức “Hành lễ”

Thánh nam: Các vị Thánh nam khi hành lễ sẽ sử dụng khăn tấu hương (khăn dùng để lau mặt) và thực hiện động tác lên xuống gối ba lần.

Thánh nữ: Các vị Thánh nữ sử dụng quạt và hương để thực hiện các lễ nghi.

Yêu cầu: Trong suốt quá trình hành lễ, thanh đồng phải giữ thái độ trang nghiêm, chỉnh tề và tập trung.

Nghi thức “Khai quang”

Ý nghĩa: Nghi thức này thể hiện uy lực tối cao của các vị Thần Thánh, có khả năng soi xét mọi thứ từ đền phủ, lễ vật, giấy sớ của thanh đồng cho đến lòng thành của những người tham gia lễ.

Nghi thức “Làm việc quan”

Thể hiện: Đây là phần thanh đồng thể hiện tài năng của mình thông qua các hình thức vũ đạo đặc trưng cho từng giá đồng (ví dụ như múa kiếm, múa cờ, múa đao, múa hèo, múa chèo, ngâm thơ, múa mồi, múa quạt, múa bộ…).

Lưu ý quan trọng: Khi thực hiện các vũ đạo này, thanh đồng tuyệt đối không được quay lưng vào bàn thờ hoặc đưa kiếm xiên lên hướng bàn thờ.

Yêu cầu: Vũ đạo cần được thực hiện một cách nghiêm trang, dứt khoát, nhẹ nhàng và khoan thai. Thanh đồng nam phải thể hiện được sự mạnh mẽ, uy dũng của các vị Thánh nam, thanh đồng nữ phải thể hiện được sự mềm mại, duyên dáng của các vị Thánh nữ. Tất cả phải đẹp nhưng vẫn tôn nghiêm, đài các nhưng vẫn gần gũi.

Nghi thức “Tọa ngự”

Hiến lễ: Các giá đồng (khi đã nhập đồng) sẽ nhận lễ vật hiến dâng, bao gồm rượu, trầu cau.

Thưởng thức văn nghệ: Trong khi tọa ngự, các giá đồng sẽ thưởng thức văn đàn nhã nhạc, lắng nghe những giai điệu chầu văn.

Lắng nghe thỉnh nguyện: Các giá đồng sẽ lắng nghe những lời thỉnh cầu, tâm sự (chấp ngôn tấu đối) từ những người tham gia lễ hầu đồng.

Ban thưởng: Các giá đồng sẽ ban thưởng cho cung văn, những người có đóng góp trong buổi lễ.

Truyền phán: Các giá đồng sẽ đưa ra những lời khuyên răn, dạy bảo, chứng giám lòng thành của mọi người.

Ban phúc: Các giá đồng sẽ ban phát phúc lành, cầu mong quốc thái dân an, mọi người đều được an khang, may mắn.

Phát lộc: Sau khi truyền phán, các giá đồng sẽ phát lộc cho những người tham gia lễ hầu đồng.

Nghi thức “Phát lộc”

Thứ tự: Lộc được phát theo thứ tự nhất định: từ các đồng đền, đồng điện, thủ nhang, pháp sư, cung văn, tả hữu hầu dâng, đến các thanh đồng, quan khách, người cao tuổi, bạn bè, người nhà, người phụ trách hậu cần…

Tránh lộn xộn: Cần tránh để xảy ra tình trạng lộn xộn, chen lấn khi phát lộc.

Người hỗ trợ: Khi số lượng người nhận lộc quá đông, nên có một người am hiểu nghi lễ hỗ trợ để đảm bảo việc phát lộc diễn ra suôn sẻ.

Nghi thức “Kết thúc giá đồng”

Thưởng thức văn nghệ: Sau khi phát lộc, mọi người cùng thưởng thức thêm một, hai khổ văn.

Ban khen: Các giá đồng sẽ ban lời khen ngợi cho những người có tài đàn hát.

Xe giá (thăng đồng):

Hình thức: Có hai hình thức xe giá: tung khăn lên đầu hoặc che quạt vào mặt.

Hành động: Người hầu dâng sẽ chủ động phù khăn, đầu thanh đồng hơi ngả ra sau, nhích nhẹ đầu và hai vai, hai tay giơ cao trước mặt hoặc ngang trán, sau đó vái tạ để chuyển sang giá đồng khác.

Lưu ý: Không nên để một giá đồng ngự quá lâu, tránh gây cảm giác mệt mỏi, chán chường cho người tham dự.

Nghi thức “Tạ Thánh”

Chuẩn bị: Khi buổi lễ kết thúc, lễ mặn, giấy sớ, vàng hoa, vàng lá được bày biện trang nghiêm trên một mâm.

Lễ tạ: Pháp sư (hoặc thanh đồng) thực hiện lễ sám hối tạ Thánh. Lễ này có thể được thực hiện ngay sau khi hầu xong hoặc vài ngày sau đó tại đền.

Biểu lộc và cảm tạ: Sau lễ tạ, thanh đồng sẽ biểu lộc (trao thưởng) cho những người đã tham gia và có lời cảm tạ chân thành đến nhà đền, thầy pháp, cung văn và toàn thể quý khách.