Lễ hội Lim, truyền thống nổi tiếng xứ Kinh Bắc
Vùng đất Kinh Bắc từ lâu đã nổi tiếng là cái nôi của nhiều lễ hội dân gian và sự kiện văn hóa truyền thống. Trong đó, hội Lim được xem là lễ hội đặc trưng và nổi tiếng nhất. Bắc Ninh là một di sản văn hóa phi vật thể quý báu của Việt Nam. Lễ hội Lim không chỉ là nơi gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống mà còn là cầu nối để thế hệ trẻ hiểu hơn về lịch sử và văn hóa dân tộc.
Địa điểm tổ chức lễ hội Lim và thời gian bắt đầu
Địa điểm: là một trong những lễ hội ngày Tết truyền thống nổi tiếng của người dân Bắc Ninh. Hội Lim còn được gọi là hội chùa làng Lim. Lễ hội này được tổ chức trên địa bàn 3 xã là Nội Duệ, Liên Bão và thị trấn Lim. Trong đó, đỉnh núi Hồng Vân (núi Lim) là nơi diễn ra phần lễ hội chính. Hội Lim sẽ bao gồm phần Lễ và phần hội với các hoạt động đặc sắc như dâng hương, lễ rước, lễ tế, các tiết mục dân ca Quan họ Bắc Ninh…
Thời gian bắt đầu: Hội Lim thường được tổ chức trong 2 ngày là 12 và 13 tháng Giêng âm lịch hằng năm. Đây là lễ hội nổi tiếng và quan trọng bậc nhất của vùng Kinh Bắc, thu hút đông đảo khách thập phương đổ về. Cũng nhờ vậy mà du lịch Bắc Ninh có nhiều cơ hội phát triển hơn.
Nguồn gốc và ý nghĩa
Không chỉ gây ấn tượng trên thị trường bánh Việt, nữ nghệ nhân Lâm Ngọc Trân còn gặt hái được nhiều giải thưởng danh giá tại các cuộc thi bánh nghệ thuật quốc tế:
Nguồn gốc: Một trong những câu chuyện được kể nhiều nhất về nguồn gốc hội Lim liên quan đến truyện tình Trương Chi – Mỵ Nương. Theo truyền thuyết, tiếng hát ngọt ngào của chàng Trương Chi đã làm rung động lòng người, và cũng từ đó, các làn điệu dân ca quan họ bắt đầu được hình thành. Lễ hội Lim được xem như một sự tưởng nhớ đến tình yêu đẹp và tài năng âm nhạc của chàng.
Một quan niệm khác cho rằng hội Lim có nguồn gốc từ hội chùa, hội hát, gắn liền với tiếng hát của chàng Trương Chi. Dấu vết của dòng sông Tiêu Tương, nơi diễn ra câu chuyện tình yêu này, vẫn còn lưu lại ở các làng quê vùng Lim. Điều này càng củng cố thêm mối liên hệ giữa truyền thuyết và sự ra đời của lễ hội.
Qua thời gian, hội Lim không chỉ là một lễ hội đình làng mà đã phát triển thành một lễ hội lớn của cả một vùng. Vào thế kỷ XVIII, Quận công Đỗ Nguyên Thụy đã có công lớn trong việc nâng tầm hội Lim, biến nó thành một lễ hội hàng tổng. Ông đã quy định lễ nhập tịch cầu phúc vào tháng Giêng hàng năm, tạo nên truyền thống lâu đời của lễ hội.
Ý nghĩa của hội: Hội Lim, một lễ hội truyền thống đặc sắc của vùng Kinh Bắc, không chỉ đơn thuần là một sự kiện văn hóa mà còn mang trong mình những giá trị tinh thần sâu sắc. Lễ hội là dịp để tôn vinh và gìn giữ làn điệu quan họ, một di sản văn hóa phi vật thể quý báu của dân tộc. Qua những làn điệu ngọt ngào, trữ tình, người dân gửi gắm tâm hồn, tình cảm của mình vào từng câu hát. Bên cạnh đó, hội Lim còn là dịp để cầu mong một năm mới bình an, mùa màng bội thu, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với các vị thần. Hội Lim không chỉ là nơi giao lưu văn hóa mà còn là cầu nối để cộng đồng đoàn kết, gắn bó. Qua các hoạt động chung như hát quan họ, chơi các trò chơi dân gian, người dân cùng nhau chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, tạo nên một không khí ấm áp, thân thiện. Hơn nữa, lễ hội Lim còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống của dân tộc, như trang phục, ẩm thực, các trò chơi dân gian… Qua đó, thế hệ trẻ có cơ hội tìm hiểu và tiếp nối những giá trị văn hóa quý báu của cha ông. Hội Lim không chỉ có ý nghĩa đối với người dân địa phương mà còn là điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài nước, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước.
Hội Lim được tổ chức với nghi thức thờ cúng Tổ nghề Quan họ
Lễ hội này thường được tổ chức tại đền Lim (thuộc xã Lim, huyện Tiên Du, Bắc Ninh) và được tổ chức với nghi thức thờ cúng Tổ nghề Quan họ (tức là các vị thánh tổ có liên quan đến việc sáng tạo và phát triển âm nhạc quan họ). Đền Lim là nơi thờ các vị thần linh liên quan đến văn hóa và tín ngưỡng quan họ.
Hội Lim, một lễ hội truyền thống đặc sắc của vùng Kinh Bắc, không chỉ nổi tiếng với làn điệu quan họ mà còn gắn liền với việc thờ cúng các vị thần linh. Trung tâm của lễ hội là đền thờ Hiếu Trung hầu Nguyễn Đình Diễn, một vị quan thanh liêm đời Lê, người được coi là “cha đẻ” của làn điệu quan họ Bắc Ninh.
Ông là người sáng lập tục hát Quan họ: Quan họ là linh hồn của hội Lim, và ông Nguyễn Đình Diễn được xem là người có công lớn trong việc hình thành và phát triển loại hình nghệ thuật này. Nhờ công lao của ông, hội Lim đã trở thành một lễ hội lớn, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Sau khi mất, con cháu ông đã đưa ông lên chôn cất trên núi Lim, xây dựng lăng mộ đặt tên là lăng Hồng Vân. Đây là nơi diễn ra các nghi lễ tế lễ trong hội Lim, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với vị quan thanh liêm này.
Ngoài việc thờ cúng Hiếu Trung hầu, còn thờ phụng các bậc tiền nhân khác đã có công phát triển và gìn giữ nghệ thuật quan họ, những người đã góp phần làm nên bản sắc văn hóa độc đáo của vùng đất Kinh Bắc.
Các nghi lễ trong hội Lim
Tương tự như những lễ hội truyền thống khác, hội Lim sẽ bắt đầu bằng một lễ rước với thành phần đoàn rước là những người tham gia tổ chức lễ trong cổ phục uy nghiêm và trang trọng. Khâu chuẩn bị của hội Lim Bắc Ninh thường từ ngày mùng 9 đến ngày mùng 10. Sáng ngày 12 là thời điểm lễ chính bắt đầu với các hoạt động thờ cúng quy mô.
Lễ dâng hương
Lễ dâng hương là một trong những nghi thức không thể thiếu trong lễ hội Lim. Đây là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần, tổ tiên, cầu mong những điều tốt đẹp cho bản thân, gia đình và cộng đồng.
Ý nghĩa hành động dâng hương là cách để người dân bày tỏ lòng thành kính đối với các vị thần, tổ tiên. Người dân cầu mong sức khỏe, bình an cho bản thân, gia đình và cầu mong một năm mới tốt lành. Đây là một nghi thức truyền thống, góp phần bảo tồn và phát huy nét đẹp văn hóa của dân tộc.
Lễ được thực hiện ở chùa Lim vào sáng ngày 12 âm lịch hoặc Lăng Hồng Vân, Đền Cổ Lũng và các đình làng.
Lễ tế
Lễ tế là một phần không thể thiếu trong Hội Lim, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thể hiện lòng thành kính của người dân đối với các vị thần linh và tổ tiên. Lễ tế thường được tổ chức trang trọng tại các đình, chùa trên núi Lim và các làng xã xung quanh.
Lễ tế Hội Lim là một bức tranh sinh động về đời sống tâm linh của người dân Bắc Ninh. Trong không gian linh thiêng của đình chùa, những mâm lễ vật được bày biện chu đáo với xôi vàng, gà trống, bánh chưng xanh… tượng trưng cho sự no đủ, ấm no. Các thầy tế với trang phục truyền thống đọc những câu khấn trầm hùng, cầu mong phúc lộc đến với mọi nhà. Tiếng chuông chùa ngân vang, khói hương nghi ngút quyện hòa cùng tiếng hát quan họ du dương, tạo nên một không khí thật sự thiêng liêng. Người dân thành kính dâng hương, cầu nguyện, mong muốn một năm mới bình an, hạnh phúc. Lễ tế hội Lim không chỉ là nghi thức tôn giáo mà còn là dịp để cộng đồng sum họp, gắn kết, cùng nhau gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống.
Lễ rước hoành tráng
Lễ rước là một trong những nghi thức không thể thiếu và hoành tráng nhất trong hội Lim. Đây là một phần quan trọng của lễ hội, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc và là dịp để cộng đồng cùng nhau tham gia, tạo nên không khí vui tươi, náo nhiệt. Vào 7h30 sáng ngày 13 tháng Giêng, lễ rước sẽ chính thức bắt đầu.
Vào sáng ngày 13 tháng Giêng âm lịch, không khí trở nên náo nhiệt hơn bao giờ hết. Hàng ngàn người dân trong trang phục truyền thống cùng nhau tham gia đoàn rước. Tiếng trống hội rộn rã, tiếng chiêng vang vọng hòa quyện với tiếng hát quan họ tạo nên một bản giao hưởng đặc sắc.
Đoàn rước diễu hành qua các làng xã, mang theo những nét đẹp văn hóa truyền thống. Đầu tiên là kiệu rước rực rỡ, trên đó là các bức tượng của các vị thần linh được trang trí lộng lẫy. Tiếp theo là các đoàn múa, hát quan họ, trống quân… mỗi đoàn đều mang một màu sắc riêng, thể hiện sự đa dạng và phong phú của văn hóa dân gian.
Lễ rước không chỉ là một hoạt động văn hóa mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Đây là dịp để người dân cầu mong một năm mới bình an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu. Đồng thời, lễ rước cũng là dịp để các làng xã gắn kết, đoàn kết hơn.
Lễ rước hội Lim không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là một trải nghiệm đáng nhớ đối với du khách. Nếu có dịp đến Bắc Ninh vào dịp tháng Giêng, hãy đến tham gia để cảm nhận trọn vẹn không khí tưng bừng, náo nhiệt của một trong những lễ hội lớn nhất Việt Nam.
Các hoạt động phần hội Lim - Sôi động và đầy màu sắc
Phần hội Lim là một trong những điểm nhấn thu hút đông đảo du khách đến với lễ hội truyền thống này. Với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật và trò chơi dân gian đặc sắc, phần hội Lim mang đến không khí vui tươi, sôi động và đậm đà bản sắc văn hóa Việt Nam.
Hát quan họ: Đây là hoạt động đặc trưng và không thể thiếu trong hội Lim. Tiếng hát quan họ trầm bổng, sâu lắng vang vọng khắp không gian, tạo nên một bầu không khí thật lãng mạn và trữ tình. Du khách có thể tham gia vào các lán hát quan họ, giao lưu với các liền anh, liền chị và cùng nhau hát những làn điệu dân ca truyền thống.
Hội Lim là một sân chơi lớn với rất nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn như: Các đô vật mạnh mẽ thi tài, mang đến những màn so tài đầy kịch tính. Đu tiên thử thách sự dẻo dai và khéo léo của người chơi. Đánh cờ người một trò chơi trí tuệ và đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng của cả đội. Tổ tôm điếm là trò chơi dân gian truyền thống, mang đến những giây phút thư giãn và vui vẻ, bịt mắt bắt dê và đạp niêu,…
Bên cạnh đó còn có những triển lãm tranh Đông Hồ, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như đồ gốm, đồ mây tre đan, lụa tơ tằm,…
Hội Lim không chỉ là nơi để thưởng thức các hoạt động văn hóa mà còn là thiên đường ẩm thực. Du khách có thể thưởng thức các món ăn đặc sản của vùng như bánh cuốn, nem chua, tương bần, bánh dày…
Với những hoạt động phong phú và hấp dẫn, hội Lim chắc chắn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm đáng nhớ. Hãy đến với hội Lim để khám phá vẻ đẹp văn hóa truyền thống của người Việt Nam.
Hội Lim, một lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa Kinh Bắc, luôn là điểm đến hấp dẫn du khách mỗi dịp Tết đến xuân về. Đến với hội Lim, bạn sẽ được hòa mình vào không khí tưng bừng, náo nhiệt của lễ hội truyền thống. Tiếng trống hội rộn rã, tiếng hát quan họ trầm bổng vang vọng khắp không gian, cùng với những trò chơi dân gian sôi động như đấu vật, đu tiên, đánh cờ người… đã tạo nên một bức tranh sinh động về đời sống văn hóa của người dân. Bên cạnh đó, bạn còn có cơ hội chiêm ngưỡng vẻ đẹp của núi Lim, sông Tiêu Tương và thưởng thức các món ăn đặc sản của vùng. Hội Lim không chỉ là nơi để vui chơi giải trí mà còn là dịp để mọi người cùng nhau giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.
Tin mới nhất
Phát hiện thi thể nữ nổi trên sông Lô
Cùng chuyên mục:
Về chúng tôi
Văn hoá và Pháp luật – Cơ quan ngôn luận của Viện Nghiên Cứu Thông Tin – Chính Sách Văn Hóa Và Pháp Luật Việt Nam
Tổng phụ trách: TS danh dự Bùi Hải Dính
Chủ tịch Hội Đồng Cố Vấn Viện: PGS, TS Nguyễn Thế Kỷ – nguyên là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XII, hiện là Chủ tịch Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật Trung ương
Cố vấn nội dung: Dương Văn Khá – Nguyên Chánh văn phòng Ban Tôn giáo Chính phủ
Chánh văn phòng: Nguyễn Lan Phương
Ban biên tập: Nguyễn Thị Ngọc Bích
Links nhanh
Liên hệ hợp tác
Địa chỉ: Số 164, Phố Hồng Mai, phường Quỳnh Lôi, quận Hai Bà Trưng, Thành phố Hà Nội
Hotline: 0919458681
Email: tapchi@vanhoaphapluat.vn
Tìm đường
©2024 Bản quyền thuộc Viện Nghiên Cứu Thông Tin – Chính Sách Văn Hóa Và Pháp Luật Việt Nam.