Phụ nữ DTTS: Tiềm năng chưa được phát huy hết

Theo số liệu của Viện Nghiên cứu Gia đình và Giới thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, phụ nữ DTTS thường phải gánh vác nhiều công việc trong gia đình hơn nam giới, với khối lượng công việc nhà gấp 1,5 lần. Điều này thể hiện rõ ràng trong các cộng đồng theo chế độ mẫu hệ, nơi chênh lệch về khối lượng công việc giữa nam và nữ lớn hơn so với các cộng đồng theo chế độ phụ hệ.

Ở nhiều bản làng, phụ nữ DTTS không chỉ đảm nhiệm các công việc đồng áng như trồng trọt, chăn nuôi mà còn buôn bán và chăm lo gia đình. Phụ nữ DTTS cần cù, chăm chỉ và có kiến thức sâu sắc về trồng trọt, sản xuất, chăn nuôi. Đặc biệt, những sản vật vùng cao, như thổ cẩm, nông sản sạch, đang trở thành hàng hóa được ưa chuộng tại các thành phố lớn. Đây là cơ hội để phụ nữ DTTS tận dụng lợi thế này, thể hiện khả năng và tài năng của mình trong lĩnh vực kinh tế.

Tuy nhiên, do nhiều hủ tục lạc hậu như tảo hôn và việc không cho trẻ em gái đi học, phụ nữ DTTS vẫn bị hạn chế trong việc tiếp cận giáo dục và cơ hội phát triển. Tỷ lệ kết hôn sớm của trẻ em DTTS lên tới 21,9%, trong đó, tỷ lệ bé gái kết hôn sớm là 23,5%. Việc này khiến phụ nữ DTTS buộc phải nghỉ học, mất đi cơ hội phát triển bản thân và nâng cao vị thế trong gia đình và xã hội.

Mô hình hợp tác xã: Cánh cửa giúp phụ nữ DTTS phát triển kinh tế

Nhằm thay đổi thực trạng này, việc phát triển các mô hình kinh tế hợp tác xã (HTX) là một trong những giải pháp quan trọng giúp phụ nữ DTTS nâng cao vai trò kinh tế và cải thiện đời sống. Quyết định số 01/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Đề án “Hỗ trợ HTX do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030”, đã tạo ra nền tảng cho phụ nữ DTTS tham gia vào các hoạt động kinh tế, đặc biệt là tại các vùng khó khăn.

Tại Kon Tum, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh đã thành lập 138 mô hình HTX với hơn 2.000 thành viên, trong đó 80% là phụ nữ DTTS. Những mô hình này đã giúp phụ nữ có cơ hội học hỏi, hợp tác và tạo thu nhập bền vững. HTX Dục Nông tại xã Đăk Dục, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum là một ví dụ tiêu biểu. Với sự tham gia của 9 thành viên là phụ nữ Giẻ Triêng, HTX đã thành công trong việc kinh doanh các sản phẩm đặc trưng như rượu nếp cẩm và thổ cẩm, mang lại doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm. Đây không chỉ là thành quả kinh tế mà còn là sự khẳng định về vai trò của phụ nữ trong cộng đồng.

Tại Hà Giang, một trong những tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, phụ nữ DTTS cũng đã mạnh dạn khởi nghiệp và đạt được những thành tựu đáng khích lệ. HTX Mường Hoa, với sự tham gia của các hộ gia đình DTTS, đã sản xuất và kinh doanh các sản phẩm thủ công truyền thống như thổ cẩm, hương thảo mộc, và trà thảo dược. Các sản phẩm của HTX không chỉ mang lại thu nhập ổn định cho các thành viên mà còn thu hút được sự quan tâm của khách du lịch, đặc biệt là du khách quốc tế.