Ninh Thuận: UBND huyện chậm thi hành án vì “chờ giải thích”

Tòa án Nhân dân (TAND) thành phố Hồ Chí Minh ra bản án phúc thẩm 785/2024/HC-PT trong vụ kiện giữa ông Huỳnh Văn Thái và Uỷ ban nhân dân (UBND) huyện Ninh Phước. Tuy nhiên, đại diện UBND huyện chưa thi hành án do còn chờ giải thích bản án.

Trong vụ án tranh chấp liên quan đến việc “khiếu kiện quyết định hành chính về thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất”, nguyên đơn là gia đình ông Thái (gồm ông Huỳnh Văn Thái, bà Huỳnh Thị Toàn Vân, ông Huỳnh Tổng Quốc Phong) đã kiện UBND huyện Ninh Phước.

Theo bản án 785/2024/HC-PT, TAND cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh nhận định, đối với thửa đất 361 tờ bản đồ số 3, xã An Hải, ông Thái và vợ là bà Trần Thị Phúc đã xây dựng một căn nhà có diện tích 115,13m2 và tặng cho con trai là ông Huỳnh Tổng Quốc Phong vào ngày 25/6/2020.

Về phần đất tại các thửa 49 và 362, tờ bản đồ số 3 do ông Huỳnh Văn Hổ (cha ông Thái) quản lý và sử dụng từ năm 1985 đến ngày 23/10/2017, Tòa án xác định khu đất đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với diện tích tối đa 300m2 đất ở hoặc được bồi thường theo giá đất ở khi Nhà nước thu hồi.

Về chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, Tòa án nhận thấy quyết định của UBND huyện Ninh Phước trong việc thu hồi đất và áp dụng mức bồi thường theo loại đất NHK (trồng cây hàng năm khác) đối với phần đất thuộc thửa 49 và 362 là không đúng.

UBND huyện Ninh Phước chỉ bồi thường cho hộ gia đình ông Thái một lô đất tái định cư và một lô đất phải nộp tiền sử dụng đất, điều này không đúng với quy định pháp luật, đồng thời vi phạm nguyên tắc của việc thu hồi đất. Theo đó, khi Nhà nước thu hồi đất, phải đảm bảo người có đất bị thu hồi có chỗ ở mới, đảm bảo thu nhập và điều kiện sống không thấp hơn so với nơi ở cũ.

Về diện tích các thửa đất số 49, 362, 361, TAND cấp cao nhận định quá trình thực hiện thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho gia đình ông Thái cần phải căn cứ vào diện tích đất đăng ký kê khai ban đầu của hộ ông Thái và ông Hổ cũng như diện tích đất thể hiện trong các quyết định thu hồi, bồi thường qua các lần thu hồi đất. Từ đó, UBND huyện Ninh Phước phải xác định diện tích đất còn lại của các thửa đất trên theo hiện trạng sử dụng đất hợp pháp.

Dựa trên những nhận định đã nêu, TAND cấp cao đã chấp nhận toàn bộ kháng cáo của gia đình ông Thái đối với bản án sơ thẩm 39/2023/HC-ST ngày 10/11/2023 của TAND tỉnh Ninh Thuận. Tòa án buộc UBND huyện Ninh Phước phải hủy các quyết định liên quan đến việc thu hồi đất của gia đình ông Thái, bao gồm: Quyết định 1422/QĐ-UBND, 1423/QĐ-UBND, 1469/QĐ-UBND, 1470/QĐ-UBND, 1471/QĐ-UBND và 2778/QĐ-UBND về bồi thường hỗ trợ. Đồng thời, Tòa án yêu cầu UBND huyện Ninh Phước thực hiện đúng trách nhiệm trong việc thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho hộ gia đình ông Thái, bà Huỳnh Thị Toàn Vân và ông Quốc Phong theo quy định pháp luật.

Theo quy định của pháp luật, UBND huyện Ninh Phước phải thi hành bản án trên trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được bản án.

Ngày 14/11/2024, TAND tỉnh Ninh Thuận đã ra Quyết định 07/2024/QĐ-THA, yêu cầu UBND huyện Ninh Phước thực hiện bản án 785/2024/HC-PT của TAND cấp cao. Tòa án tỉnh cũng yêu cầu UBND huyện Ninh Phước thực hiện ngay nhiệm vụ thi hành án sau khi nhận được Quyết định này, đồng thời đề nghị UBND tỉnh Ninh Thuận kiểm tra, đôn đốc và xử lý trách nhiệm của UBND huyện Ninh Phước theo quy định pháp luật. Cơ quan thi hành án dân sự tỉnh cũng có trách nhiệm theo dõi việc thi hành án hành chính theo quyết định trên.

Đại diện UBND huyện Ninh Phước nói: “Sau khi UBND huyện tiếp nhận được văn bản giải thích của TAND cấp cao tại TP HCM về bản án 785, UBND huyện sẽ tổ chức thi hành bản án 785 cho hộ gia đình ông Thái, bà Vân, ông Phong”.

Tính đến thời điểm hiện tại, dù đã quá hạn tự nguyện thi hành án, UBND huyện Ninh Phước vẫn chưa thực hiện bản án 785/2024/HC-PT.

Giải thích về nguyên nhân, UBND huyện Ninh Phước cho biết đã tiếp nhận đơn đề nghị của gia đình ông Thái, bà Vân, ông Phong yêu cầu thực hiện theo bản án 785. Đơn đề nghị này, gửi đi vào ngày 30/9/2024, yêu cầu thực hiện lại quy trình thu hồi, bồi thường và hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất, nhằm bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho các hộ gia đình.

UBND huyện Ninh Phước cho rằng đã nhận bản án 785 từ TAND cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 28/9/2024. Tuy nhiên, huyện này cho rằng bản án không chỉ rõ căn cứ pháp lý nào cần áp dụng để thực hiện các quyết định, dẫn đến việc tạm thời chưa thể thi hành án. Vào ngày 23/10/2024, Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước đã ký Công văn 5905/UBND-NC gửi TAND cấp cao tại thành phố Hồ Chí Minh để yêu cầu giải thích rõ hơn về bản án. Ba ngày sau, ngày 31/10/2024, Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước cũng đã ký đơn đề nghị gửi Chánh án TAND tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, đề nghị xem xét thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án 785.