Thay đổi lớn trong cơ chế tuyển sinh lớp 6

Ông Nguyễn Xuân Thành, Vụ trưởng Giáo dục Trung học cho biết trước đây, Thông tư 11/2014 quy định tuyển sinh lớp 6 THCS chỉ xét hồ sơ. Phương thức này giúp việc tuyển sinh diễn ra thuận lợi và đảm bảo tất cả học sinh đều có cơ hội được đi học.

Năm 2018, trước tình hình nhiều trường THCS chất lượng cao quá tải hồ sơ, Bộ đã quyết định cho phép các trường này kết hợp hình thức xét tuyển truyền thống với việc kiểm tra năng lực học sinh.

Bộ đã nhấn mạnh sự khác biệt giữa kiểm tra đánh giá năng lực và kỳ thi. Khi số lượng học sinh đủ điều kiện vào trường vẫn còn nhiều, nhà trường được phép tổ chức thêm các hoạt động đánh giá để bổ sung tiêu chí tuyển sinh lớp 6. Điều này không đồng nghĩa với việc tổ chức một kỳ thi lớn cho tất cả học sinh.

Tuy nhiên, thực tế có một số trường đã tuyển sinh chủ yếu dựa vào “kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh” như một kỳ thi. Vai trò của “xét tuyển” trong phương thức kết hợp với “kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh” chưa được thực hiện thỏa đáng.

Thông tư 30 quy định phương thức tuyển sinh THCS là xét tuyển. Các Sở Giáo dục và Đào tạo phải xây dựng bộ tiêu chí, áp dụng cho tất cả trường. Đồng thời có hướng dẫn tiêu chí riêng đối với các trường có đông thí sinh đăng ký và đạt yêu cầu chung hơn chỉ tiêu.

Vụ trưởng Thành chia sẻ, tiêu chí riêng không chỉ dừng lại ở hồ sơ xét tuyển mà còn bao gồm các hình thức đánh giá trực tiếp như: Hỏi đáp, viết, thuyết trình, thực hành, thí nghiệm, hay các sản phẩm học tập. Điều này nhằm đảm bảo quá trình tuyển sinh lớp 6 diễn ra công bằng, minh bạch và phù hợp với quy định của Thông tư 30.

Cần nhấn mạnh rằng, việc tuyển sinh lớp 6 vào bất kỳ trường THCS nào đều phải tuân thủ nguyên tắc phổ cập giáo dục theo quy định của Thông tư số 30. Chính vì vậy, các Sở Giáo dục và Đào tạo cần xây dựng bộ tiêu chí xét tuyển đảm bảo tính chính xác, công bằng, công khai và minh bạch. Trong những năm qua, hầu hết các trường THCS công lập tuyển sinh lớp 6 theo tuyến xét tuyển hồ sơ. Tuy nhiên, đối với những trường có số lượng học sinh đăng ký vượt quá chỉ tiêu, các trường thường tổ chức thi các môn Toán, Văn, Tiếng Anh.

Theo bà Văn Liên Na, Phó hiệu trưởng Trường THCS và THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội, nhà trường thường xuyên tổ chức hai kỳ khảo sát và thi học bổng để tuyển sinh vào lớp 6. Tuy nhiên, với việc ban hành Thông tư 30 mới đây, nhà trường đang chờ hướng dẫn chi tiết từ Sở Giáo dục và Đào tạo để điều chỉnh phương thức tuyển sinh cho phù hợp.

Theo cô Na, việc tuyển sinh của các trường công lập chất lượng cao khá rõ ràng. Tuy nhiên, với các trường tư thục, do lượng hồ sơ đăng ký quá lớn so với chỉ tiêu nên việc tuyển sinh gặp nhiều khó khăn. Vì vậy, cô đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng Sở Giáo dục và Đào tạo cần có những quy định cụ thể hơn để giải quyết vấn đề này.

Tại TP.HCM, trong trường hợp số lượng học sinh đăng ký vào trường THCS – THPT Trần Đại Nghĩa quá lớn so với chỉ tiêu, Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ kiến nghị với UBND thành phố để được phép tổ chức kỳ khảo sát tuyển sinh vào lớp 6.

Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố dự kiến sẽ đề xuất với UBND thành phố để tổ chức kỳ khảo sát tuyển sinh lớp 6 cho Trường THCS-THPT Trần Đại Nghĩa và một số trường khác trong năm học 2025-2026.

Tại TP.HCM, 6 trường đã tổ chức kỳ khảo sát để tuyển sinh lớp 6 năm học 2024-2025. Đó là: Trường THCS-THPT Trần Đại Nghĩa (quận 1), Trường THCS Nguyễn An Khương (huyện Hóc Môn), Trường THCS Hoa Lư, Trường THCS Bình Thọ và Trường THCS Trần Quốc Toản 1 (TP Thủ Đức) cùng Trường THCS Nguyễn Hữu Thọ (quận 7).