Tinh gọn bộ máy: Bỏ cấp huyện, sáp nhập một số tỉnh

Kết luận số 126-KL/TW yêu cầu nghiên cứu, đề xuất các định hướng tiếp tục thực hiện việc sắp xếp, bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện), đồng thời xem xét phương án sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Để tiếp tục hoàn thiện và sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị trong năm 2025 và nhiệm kỳ 2025 – 2030, kết luận số 126-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã giao Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng ủy Quốc hội và các cấp ủy, tổ chức đảng liên quan nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp, bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện), xây dựng phương án sắp xếp cấp xã phù hợp với mô hình tổ chức mới. Đồng thời, đề xuất tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của cấp xã và định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh. Đảng ủy Chính phủ cũng được yêu cầu đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật, quy định của Đảng có liên quan và báo cáo Bộ Chính trị trong quý III/2025.

Nhìn lại từ năm 2018 đến nay, Đảng ủy Công an Trung ương đã thực hiện hai lần kiện toàn, sắp xếp tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, mạnh mẽ, khắc phục các hạn chế kéo dài nhiều năm với nhiều thay đổi có tính đột phá. Với định hướng bỏ cấp huyện, ngành Công an tiếp tục đi đầu khi mới đây Đảng ủy Công an Trung ương đã thông qua Đề án số 25 về “tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức, bộ máy Công an địa phương hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong thời kỳ mới”. Theo đó, không tổ chức Công an cấp huyện và sắp xếp lại bộ máy Công an địa phương theo hướng “tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở”. Đây là một chủ trương quan trọng của Đảng ủy Công an Trung ương nhằm xây dựng lực lượng Công an cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong bối cảnh mới.

Việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy Công an địa phương được coi là một cuộc cách mạng, thực hiện theo chỉ đạo từ Trung ương Đảng với thời gian thực hiện gấp rút và yêu cầu làm việc khẩn trương. Với quyết tâm chính trị cao, Công an các tỉnh đã chủ động nghiên cứu và xây dựng các kế hoạch, phương án tổ chức thực hiện. Đến nay, nhiều địa phương đã hoàn tất công tác chuẩn bị để triển khai mô hình tổ chức mới theo hướng “Tỉnh toàn diện, xã vững mạnh, bám cơ sở”, sẵn sàng bàn giao và tiếp tục công việc khi mô hình chính thức đi vào hoạt động.

Cụ thể, Công an thành phố Hà Nội sẽ kết thúc hoạt động đối với 30 công an cấp huyện và nhanh chóng triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để phục vụ công tác sắp xếp tổ chức bộ máy. Công an tỉnh Ninh Thuận đã hoàn thành phương án bố trí tối thiểu 12 cán bộ Công an cấp xã và sẵn sàng triển khai công việc khi mô hình mới bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/3/2025. Tương tự, Công an tỉnh Lào Cai cũng đã chuẩn bị đầy đủ các điều kiện để triển khai sắp xếp bộ máy theo mô hình mới.

Bày tỏ quan điểm về kết luận số 126-KL/TW của Bộ Chính trị, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh cho rằng, việc sáp nhập tỉnh là điều tất yếu trong bối cảnh hiện nay. Ông nhấn mạnh, Trung ương và các Bộ, ngành đang thực hiện hợp nhất, sáp nhập trong khi các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã cũng đã được sắp xếp. Do đó, bước tiếp theo sẽ tính đến việc sắp xếp lại các đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố.

Ông Dĩnh cho rằng, việc trở về con số 38 tỉnh, thành phố như trước đây là hợp lý nhưng lưu ý rằng không nhất thiết các tỉnh sẽ quay lại như giai đoạn trước, mà việc sắp xếp cần phải phù hợp với đặc điểm riêng của từng địa phương. Việc xác định các tỉnh sẽ sáp nhập cần dựa trên các tiêu chí như quy mô dân số, diện tích tự nhiên và những yếu tố đặc thù về văn hóa, lịch sử như đã được quy định trong Nghị quyết 35 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030.

Để giải quyết vấn đề sáp nhập tỉnh và bỏ cấp huyện một cách hiệu quả, ông Dĩnh nhấn mạnh, cần xác định quyết tâm chính trị cao từ toàn Đảng và toàn dân. Nhân dân cần đồng tình, ủng hộ trong khi cán bộ, đảng viên phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, coi đây là cơ hội duy nhất để phát triển. Nhà nước cần có các chính sách vượt trội để hỗ trợ quá trình này.

Theo dõi quá trình sáp nhập và tinh gọn tổ chức bộ máy ở Trung ương, ông Dĩnh cho rằng tinh thần “thần tốc” đã được thực hiện thành công trong chỉ hai tháng và tin tưởng rằng tinh thần này sẽ tiếp tục được phát huy khi thực hiện sáp nhập tỉnh, bỏ cấp huyện. Đặc biệt, trong bối cảnh chuẩn bị cho Đại hội Đảng bộ các cấp và Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV vào tháng 1/2026, ông khẳng định, cần thực hiện quyết liệt để nhanh chóng ổn định tổ chức bộ máy.