Việc đặt ra vấn đề này là hoàn toàn hợp lý. TP Hồ Chí Minh vẫn đang là một trong những đô thị lớn nhất cả nước, trung tâm kinh tế hàng đầu với dân số đông, hạ tầng hiện đại và điều kiện khí hậu thuận lợi. Thành phố còn nổi bật với phong cách sống năng động cùng tư duy tiến bộ, quan điểm hiện đại. Tuy nhiên, sự chuyển đổi số đang làm thay đổi cục diện toàn cầu, không chỉ giới hạn ở bất kỳ quốc gia hay địa phương nào. Nếu chỉ mãi tự tin vào những lợi thế sẵn có mà không nỗ lực thích nghi và bắt kịp xu thế, TP Hồ Chí Minh có nguy cơ dần đánh mất vị thế vốn có của mình.

Tại Hội thảo, các ý kiến đã đưa ra một số giải pháp nhằm giúp TP Hồ Chí Minh giữ vững vị thế của mình. Theo đó, thành phố cần xây dựng một thể chế linh hoạt, thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của bối cảnh trong nước và quốc tế. Bên cạnh việc tập trung phát triển kinh tế, TP cần quan tâm đến đời sống, văn hóa và các vấn đề xã hội. Việc khai thác hiệu quả tiềm năng từ sông Sài Gòn cũng được nhấn mạnh. Thành phố cần đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển các lĩnh vực công nghệ cao như vi mạch bán dẫn, chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI), đồng thời tăng cường đầu tư vào hạ tầng số. Song song đó, cần tiếp tục phát triển các ngành dịch vụ giá trị cao trong giáo dục, y tế, nghệ thuật, du lịch, tư vấn khoa học và thương mại, cũng như thu hút đầu tư từ các tập đoàn lớn trên thế giới.

Thực tế, TP Hồ Chí Minh đã đạt được phần nào những đề xuất nêu trên. Về thể chế, Nghị quyết 98 của Quốc hội đã trao cho TP một số cơ chế đặc biệt, tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển. Trong lĩnh vực hạ tầng số, TP đã có những bước đi tiên phong từ nhiều năm qua, tuy nhiên một số dự án vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi. Với tầm nhìn dài hạn, TP xác định vai trò trở thành trung tâm dữ liệu khu vực và quốc tế, bổ sung quy hoạch về hạ tầng năng lượng và viễn thông, đồng thời đề xuất mở cáp quang quốc tế tại Cần Giờ. Đón đầu xu hướng kinh tế xanh, TP đã chuẩn bị các dự án về năng lượng mặt trời, năng lượng gió, thậm chí cân nhắc cả năng lượng từ thủy triều.

Đặc biệt, một quan điểm được nhấn mạnh tại Hội thảo là yếu tố con người. Mặc dù không mới, nhưng ý kiến này vẫn giữ nguyên giá trị cốt lõi. Theo đó, đội ngũ cán bộ của TP cần hội tụ đủ ba yếu tố: năng lực, động lực và môi trường. Cán bộ cần “muốn làm, làm được và được làm,” đồng thời cần có một hệ thống đánh giá công việc minh bạch, công bằng và khách quan. Quan trọng hơn, TP cần xây dựng môi trường làm việc thuận lợi để khuyến khích sự sáng tạo, đi kèm các biện pháp bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, nhằm tạo niềm tin vững chắc và động lực phát triển lâu dài.

Cốt lõi vấn đề vẫn nằm ở hạ tầng nhân lực. TP Hồ Chí Minh đã sở hữu tương đối đầy đủ các yếu tố nền tảng như hạ tầng đô thị hiện đại, thể chế ưu việt, điều kiện tự nhiên thuận lợi và kinh nghiệm dày dặn trong quản lý và phát triển. Tuy nhiên, để duy trì và phát huy vị trí “tiền đạo trong đội bóng”, TP cần một đội ngũ nhân lực vừa có tri thức chuyên sâu, vừa sáng tạo và đặc biệt là dám chịu trách nhiệm. Chính sự kết hợp giữa năng lực và tinh thần đổi mới sẽ là chìa khóa để TP khẳng định vững chắc vai trò tiên phong của mình trong tương lai.