Việt Nam đáp ứng đủ điều kiện xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế

Vào sáng ngày 4/1, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì buổi công bố Nghị quyết 259 của Chính phủ, ban hành vào ngày 31/12/2024, về Kế hoạch hành động thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị đối với việc xây dựng Trung tâm Tài chính khu vực và quốc tế tại TP.HCM.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Bí thư Thành uỷ TPHCM Nguyễn Văn Nên, Đại tướng Phan Văn Giang, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an; đồng chí Lê Minh Trí, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan, hiệp hội, doanh nghiệp trong và ngoài nước đã tham dự sự kiện.

Triển khai cơ chế quản lý đặc thù

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã trình bày những nội dung liên quan đến Kết luận của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Chính phủ bao gồm các bước cụ thể trong việc thành lập Ban chỉ đạo về Trung tâm Tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam, với mục tiêu phát triển T.P HCM và Đà Nẵng thành các trung tâm tài chính khu vực và quốc tế. Bộ trưởng đã phân công công việc nhiệm vụ cho các bộ, ban ngành và địa phương.

Lãnh đạo Bộ Tài chính trình bày đề xuất giải pháp phát triển thị trường vốn tại trung tâm tài chính, lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước trình bày về phát triển lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng trong trung tâm tài chính, lãnh đạo Bộ Tư pháp trình bày về phát triển cơ chế giải quyết tranh chấp cho trung tâm tài chính, lãnh đạo Bộ Thông tin và Truyền thông trình bày về phát triển hạ tầng số cho trung tâm tài chính.

Bà Alexandra Smith, Tổng Lãnh sự Anh tại TPHCM và ông Rich McClellan, Giám đốc Quốc gia Viện Tony Blair vì sự thay đổi toàn cầu (TBI) tại Việt Nam cũng chia sẻ về Trung tâm Tài chính London (Anh) và các hoạt động hợp tác để góp phần phát triển trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Theo Thông báo số 47-TB/TW ngày 15/11/2024, Bộ Chính trị đã đồng ý với chủ trương thành lập một trung tâm tài chính quốc tế toàn diện tại TP.HCM và một trung tâm tài chính khu vực tại Đà Nẵng.

Theo kết luận của Bộ Chính trị, các trung tâm này sẽ được áp dụng cơ chế quản lý đặc thù, vượt trội so với quy định hiện hành, với tính cạnh tranh cao. Tuy nhiên, điều này sẽ đi kèm với các cơ chế giám sát và quản lý rủi ro hợp lý. Quá trình triển khai sẽ thực hiện theo phương châm “vừa làm vừa rút kinh nghiệm”, không nóng vội nhưng cũng không quá cầu toàn, tránh bỏ lỡ thời cơ. Bộ Chính trị khẳng định sẽ kiên quyết từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm.”

Về các chính sách xây dựng trung tâm tài chính và lộ trình triển khai, Bộ Chính trị đồng ý triển khai ngay 8 nhóm chính sách từ nay đến năm 2030, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện cụ thể của Việt Nam. Đồng thời, sẽ thí điểm 6 nhóm chính sách phổ biến tại các trung tâm lớn trên thế giới, với lộ trình áp dụng thích hợp với thực tế tại Việt Nam.

Từ năm 2030 đến 2035, các nhóm chính sách thông dụng tại các trung tâm tài chính quốc tế sẽ được triển khai đầy đủ theo lộ trình, đồng thời phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam. Lộ trình này mang tính định hướng, với mục tiêu đẩy nhanh tiến độ thực hiện, nếu điều kiện thuận lợi, có thể triển khai ngay mà không cần chờ đợi các bước tiếp theo.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, Chính phủ đã phân công 49 nhóm nhiệm vụ và giải pháp cho 12 bộ, ngành và các địa phương, với các sản phẩm đầu ra cụ thể, nhằm hình thành khung pháp lý và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để phát triển các trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Các giải pháp và nhiệm vụ này tập trung vào 5 lĩnh vực trọng yếu gồm:

(i) Phát triển cơ sở hạ tầng tài chính hiện đại, thúc đẩy xây dựng hệ thống thanh toán, lưu ký và giao dịch tài chính tiên tiến.

(ii) Thu hút nhân tài quốc tế, xây dựng cơ chế đãi ngộ và môi trường sống, làm việc hấp dẫn để lôi kéo các chuyên gia tài chính hàng đầu thế giới.

(iii) Thúc đẩy đổi mới trong lĩnh vực tài chính, phát triển các công cụ tài chính mới như tài chính xanh, công nghệ tài chính (fintech), và quản lý rủi ro tài chính.

(iv) Mở rộng hội nhập quốc tế, tăng cường hợp tác với các tổ chức tài chính toàn cầu và tham gia các chuẩn mực tài chính quốc tế.

(v) Bảo vệ an ninh tài chính, nâng cao giám sát và quản lý rủi ro để đảm bảo sự ổn định của hệ thống tài chính.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ sự đánh giá cao đối với sự tham gia đông đảo của lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương và các đại biểu, đồng thời hoan nghênh các chia sẻ, đề xuất cùng cam kết cụ thể, thể hiện quyết tâm cao, tinh thần trách nhiệm và sự đoàn kết trong việc xây dựng và phát triển các trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Thủ tướng cho biết, sau gần 40 năm đổi mới và vượt qua những năm tháng chiến tranh tàn phá, bao vây, cấm vận, Việt Nam đã đạt được những thành tựu lớn lao và có ý nghĩa lịch sử. Đây là nền tảng vững chắc để đất nước tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới.

Mặc dù năm 2024 đối diện với nhiều khó khăn và thách thức, nhưng nền kinh tế – xã hội Việt Nam vẫn phục hồi mạnh mẽ, với tình hình kinh tế tháng sau tốt hơn tháng trước, quý sau tốt hơn quý trước. Năm 2024 đã ghi nhận những kết quả nổi bật so với năm 2023, bao gồm ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế với thặng dư cao, và nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài quốc gia cũng như bội chi ngân sách đều thấp hơn mức giới hạn quy định.

Việt Nam tiếp tục là điểm sáng trong khu vực và thế giới với mức tăng trưởng GDP dự kiến đạt trên 7%. Chính trị – xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được củng cố và tăng cường. Công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế cũng được thúc đẩy mạnh mẽ, khẳng định Việt Nam là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Về mặt văn hóa, xã hội, an sinh xã hội được chú trọng, các biện pháp phòng chống và khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt là cơn bão số 3, đã được triển khai kịp thời. Chương trình xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội đang được thực hiện tích cực, với mục tiêu hoàn thành việc xóa nhà tạm, nhà dột nát vào năm 2025. Đồng thời, chỉ số hạnh phúc của Việt Nam trong năm 2024 đã tăng 11 bậc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định năm 2025 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, đánh dấu những sự kiện lịch sử lớn: kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng, 50 năm ngày giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước, 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, cùng 80 năm ngày thành lập Nước. Đây cũng là năm tổ chức đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Năm 2025 còn là năm cuối của kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm 2021 – 2025, sẽ là năm tăng tốc, bứt phá, tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển tiếp theo, với mục tiêu tăng trưởng hai con số.
Thủ tướng cho biết, Việt Nam tiếp tục ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng, trong đó giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và đảm bảo các cân đối lớn, đồng thời chú trọng thực hiện tốt công tác an sinh xã hội, cải thiện đời sống của nhân dân.
Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam sẽ tiếp tục đẩy mạnh các đột phá chiến lược trong lĩnh vực thể chế, hạ tầng và nhân lực, cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng chống chịu của nền kinh tế. Đồng thời, khai thác các không gian phát triển mới, như không gian vũ trụ, không gian ngầm và không gian biển.
Việt Nam cũng sẽ làm mới ba động lực tăng trưởng truyền thống (đầu tư, tiêu dùng và xuất khẩu), đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới, bao gồm kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức và kinh tế ban đêm. Đặc biệt, Việt Nam sẽ chú trọng nghiên cứu và phát triển các lĩnh vực chiến lược như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây, và Internet vạn vật, nhằm đi tắt đón đầu, đuổi kịp, tiến cùng và vượt lên trong các ngành công nghệ này.

Về hạ tầng chiến lược, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề ra một số mục tiêu cụ thể cho năm 2025, bao gồm hoàn thành ít nhất 3.000 km cao tốc và thông tuyến cao tốc từ Cao Bằng đến Cà Mau. Bên cạnh đó, sẽ khởi công tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, chuẩn bị tốt cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, triển khai các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, cùng với các dự án sân bay và cảng biển lớn.

Thủ tướng nhấn mạnh, để thực hiện những mục tiêu này, cần huy động một nguồn vốn lớn cho phát triển, bao gồm cả vốn đầu tư trực tiếp và gián tiếp. Hiện nay, tổng đầu tư toàn xã hội chiếm từ 33-35% GDP, nhưng để đạt được mức tăng trưởng hai con số trong những năm tới, tỷ lệ này cần phải tăng lên từ 40-45% GDP, với nguồn vốn đầu tư khoảng 4-5 triệu tỷ đồng mỗi năm, đặc biệt là cho các dự án hạ tầng chiến lược. Vì vậy, việc xây dựng và phát triển các trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại TP.HCM và Đà Nẵng sẽ đóng vai trò vô cùng quan trọng.

Khi được hỏi về khả năng thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định rằng Việt Nam đã có đầy đủ 5 yếu tố, điều kiện cần thiết để phát triển thị trường tài chính hiện đại và hướng tới mục tiêu hình thành trung tâm tài chính quốc tế và khu vực.

Đầu tiên, Việt Nam có quy mô GDP vào khoảng 470 tỷ USD vào năm 2024, đứng thứ 33-34 thế giới, với GDP bình quân đầu người đạt khoảng 4.600 – 4.700 USD. Tốc độ tăng trưởng kinh tế trong những năm qua ổn định, cùng với sự ổn định của nền kinh tế vĩ mô, kiểm soát được lạm phát và các cân đối lớn. Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP tối thiểu 8% vào năm 2025 và tiếp tục phấn đấu đạt mức tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo.

Thứ hai, các đột phá chiến lược của Việt Nam đang đạt được kết quả tích cực, đặc biệt là trong việc cải cách thể chế, xây dựng hạ tầng kết nối và nâng cao chất lượng quản trị.

Thứ ba, thị trường chứng khoán của Việt Nam hiện đạt mức vốn hóa gần 7,2 triệu tỷ đồng, tăng 21,2% so với cuối năm 2023, tương đương khoảng 70,4% GDP ước tính của năm 2023. Tốc độ tăng trưởng của thị trường chứng khoán hiện đạt hai con số, là mức cao nhất trong khu vực.

Thứ tư, Việt Nam có nền kinh tế mở rộng và hội nhập sâu rộng với thế giới, đã ký kết 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 65 nền kinh tế lớn. Quy mô xuất nhập khẩu đạt khoảng 800 tỷ USD, gấp 1,7 lần GDP của đất nước.

Cuối cùng, Việt Nam có một môi trường chính trị ổn định, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, với cuộc sống thanh bình và một môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động kinh tế và tài chính.

Thêm vào đó, Việt Nam sở hữu vị trí chiến lược quan trọng với địa lý nằm tại khu vực phát triển năng động, sáng tạo hàng đầu thế giới. Đặc biệt, múi giờ của Việt Nam khác biệt so với 21 trung tâm tài chính lớn nhất toàn cầu, tạo điều kiện thuận lợi để kết nối các thị trường tài chính.

Thủ tướng đánh giá rằng, việc phát triển trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam sẽ mang lại 5 tác động tích cực lớn. Trước tiên, sẽ giúp Việt Nam gia tăng sự kết nối với thị trường tài chính toàn cầu, thu hút các tổ chức tài chính quốc tế, qua đó tạo ra các nguồn lực mới và tối ưu hóa các nguồn lực sẵn có. Đồng thời, Việt Nam có thể tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư quốc tế, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội. Việc này cũng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả thị trường tài chính trong nước, tuân thủ các chuẩn mực quốc tế, đồng thời tạo ra động lực mới, mang lại bước đột phá trong phát triển.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng việc xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam là một yêu cầu tất yếu trong giai đoạn phát triển mới, để hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia giàu mạnh, văn minh và thịnh vượng, nơi người dân có cuộc sống ấm no và hạnh phúc.

Dù đây là một thách thức lớn, Thủ tướng cho rằng Việt Nam cần phải làm việc này, với quyết tâm cao. Việc học hỏi kinh nghiệm từ các quốc gia đi trước là cần thiết, nhưng cũng phải “Việt Nam hóa” các tinh hoa của thế giới trong lĩnh vực này. Thủ tướng nhấn mạnh sự quan trọng của việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, phát triển hạ tầng hiện đại, nâng cao công nghệ và năng lực quản lý, cùng với việc huy động sức mạnh tập thể của các cơ quan, cộng đồng và doanh nghiệp để cùng nhau thực hiện mục tiêu này.

Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tận dụng thời gian, trí tuệ và sự quyết đoán kịp thời, đúng lúc. Thủ tướng yêu cầu tất cả các bên liên quan phải đồng lòng, có quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn và hành động kiên quyết hơn. Khi Đảng đã chỉ đạo, Chính phủ đã thống nhất, Quốc hội đồng tình, nhân dân ủng hộ và bạn bè quốc tế hỗ trợ, thì không có lý do gì để lùi bước. Chúng ta không được nói “không thể”, “khó khăn”, hay “có mà không làm”, mà phải hành động mạnh mẽ, quyết liệt, vừa làm vừa rút kinh nghiệm và mở rộng dần từng bước. Thủ tướng yêu cầu mỗi công việc cần phải rõ ràng, từ phân công nhiệm vụ, thời gian, trách nhiệm đến sản phẩm đầu ra, không được để việc nào bị bỏ dở.

Kế hoạch hành động của Chính phủ đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, yêu cầu Chính phủ nhanh chóng trình Quốc hội các cơ chế, chính sách cần thiết trong kỳ họp sắp tới. Thủ tướng cũng yêu cầu TP.HCM và Đà Nẵng khẩn trương rà soát, đề xuất và xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù phù hợp, đồng thời các bộ, ngành, cơ quan Trung ương phải sát cánh, hỗ trợ, phối hợp chặt chẽ với TP.HCM và Đà Nẵng để xây dựng dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về trung tâm tài chính.

Đối với các đối tác trong nước và quốc tế, Thủ tướng đề nghị tiếp tục đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong quá trình xây dựng, phát triển trung tâm tài chính; đề xuất, tham vấn chính sách dựa trên kinh nghiệm của các trung tâm tài chính quốc tế đã được thành lập trên thế giới; hỗ trợ thu hút nguồn lực, kết nối các nhà đầu tư lớn, tiềm năng để tham gia vào trung tâm tài chính tại Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh, đây không phải việc riêng của 2 thành phố, mà là công việc của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, của cả hệ thống chính trị, của mỗi người trên cương vị của mình với tinh thần cùng làm, cùng hưởng, cùng chiến thắng và cùng phát triển.