Bạn đọc trải nghiệm một số thiết bị điện tử chuyên dùng để đọc sách. Ảnh: M.T
Sự xuất hiện của hàng nghìn đầu sách điện tử tiếng Việt trên kho sách khổng lồ Google Play Books đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong ngành xuất bản số Việt Nam. Đây là tín hiệu đáng mừng, mang đến nhiều cơ hội cho bạn đọc, đồng thời đặt ra những thách thức mới cho các đơn vị xuất bản.
Alphabooks và Omega Plus là những đơn vị tiên phong trong việc đẩy mạnh sách điện tử. Trong tháng 3/2025, hai nhà xuất bản này đã đưa gần 1.000 đầu sách điện tử lên Google Play Books, nền tảng sách điện tử này hiện đang có mặt tại khoảng 75 quốc gia. Tuy nhiên, sách điện tử tiếng Việt vẫn còn khá khiêm tốn về số lượng. Do đó, sự kiện này thu hút sự quan tâm lớn từ cộng đồng bạn đọc.
Sự phát triển của sách điện tử cũng không thiếu những vấn đề đáng lo ngại. Một trong những mối quan tâm lớn là chất lượng và bảo vệ bản quyền sách trong không gian số. Dù các nền tảng lớn như Google Play Books đã khắc phục được nhiều vấn đề về khả năng đọc và tiện ích. Nhưng không phải đơn vị xuất bản nào cũng đủ điều kiện hợp tác và vận hành tốt.
Google Play Books mang lại trải nghiệm đọc sách số tiện lợi và hiện đại nhờ các tính năng thông minh như khả năng điều chỉnh ánh sáng, phông chữ, cỡ chữ và khả năng đồng bộ hóa giữa các thiết bị. Người đọc có thể tiếp tục từ vị trí đã dừng trên điện thoại, máy tính bảng hay máy tính cá nhân mà không gặp trở ngại. Nền tảng này cũng hỗ trợ nhiều định dạng văn bản khác nhau, giúp bạn đọc linh hoạt trong việc chọn thiết bị phù hợp để đọc sách.
Kho sách điện tử tiếng Việt trên Google Play Books không chỉ bao gồm các thể loại phổ biến như văn học, khoa học hay lịch sử mà còn mở rộng sang các lĩnh vực kinh tế, tâm lý học, kỹ năng sống giúp bạn đọc dễ dàng tiếp cận những kiến thức bổ ích phục vụ cho học tập và công việc. Đặc biệt, nhiều cuốn sách in truyền thống đã hết hoặc chưa tái bản cũng được đưa lên nền tảng này, mang lại cơ hội cho bạn đọc tiếp cận những tác phẩm yêu thích.
Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều nguy cơ trong sự phát triển của sách điện tử. Chất lượng và bảo vệ bản quyền là những vấn đề lớn chưa thể giải quyết triệt để. Hầu hết các đơn vị xuất bản sách điện tử hiện nay chưa xây dựng được nền tảng đồng bộ và thiếu các tính năng hỗ trợ như đánh dấu, ghi chú khi đọc hay khả năng tương thích với nhiều thiết bị.
Một trong những mối nguy hiểm lớn là việc phát tán sách điện tử trái phép. Thói quen đọc sách lậu đang là vấn đề nghiêm trọng, không chỉ ảnh hưởng đến các đơn vị xuất bản mà còn gây tổn hại lâu dài cho thị trường sách. Việc bạn đọc tiếp cận với sách bản quyền sẽ giúp nâng cao nhận thức bảo vệ bản quyền và thúc đẩy ngành xuất bản phát triển bền vững hơn trong tương lai.
Ngoài vấn đề bản quyền, việc kiểm soát chất lượng sách điện tử cũng gặp không ít khó khăn. Các lĩnh vực chuyên môn như lịch sử, khoa học hay các chủ đề mang tính học thuật cao nếu không được kiểm tra kỹ lưỡng có thể dẫn đến sự lan truyền thông tin sai lệch.
Hơn nữa, sự phụ thuộc vào các nền tảng sách điện tử lớn như Google Play Books cũng tiềm ẩn nguy cơ về quyền sở hữu và kiểm soát dữ liệu. Nếu một ngày nền tảng thay đổi chính sách hoặc ngừng hoạt động, toàn bộ kho sách của người dùng có thể bị ảnh hưởng, gây tổn thất cho cả người đọc lẫn các đơn vị xuất bản.
Trước sự phát triển mạnh mẽ của sách điện tử, các đơn vị xuất bản, tác giả và bạn đọc cần nhìn nhận thấu đáo các tiện ích mà sách điện tử mang lại cũng như những mặt trái trong quá trình chuyển dịch này. Để đảm bảo sự phát triển bền vững, ngành xuất bản cần chú trọng đến việc bảo vệ bản quyền và chất lượng nội dung, đồng thời tìm kiếm các giải pháp giảm thiểu rủi ro liên quan đến việc phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài.
Sự phát triển của sách điện tử tiếng Việt trên các nền tảng lớn như Google Play Books là một tín hiệu đáng mừng, mở ra nhiều cơ hội mới cho ngành xuất bản. Tuy nhiên, để ngành xuất bản số thực sự phát triển mạnh mẽ và bền vững, việc bảo vệ bản quyền, kiểm soát chất lượng nội dung và đảm bảo quyền lợi cho tác giả và người đọc cần được ưu tiên hàng đầu.
