Từ năm 1927 trong tác phẩm “Đường Kách mệnh”, Nguyễn Ái Quốc đã đề cập đến chống lãng phí. Quan điểm này đã trở thành một phần di sản tư tưởng quý báu của Hồ Chí Minh, luôn có giá trị trong mọi giai đoạn cách mạng. 

Cùng với phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, Đảng ta luôn nhất quán chủ trương đẩy mạnh phòng, chống lãng phí. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiết kiệm bao gồm tiết kiệm sức lao động, thời giờ và tiền của, nhằm phục vụ kháng chiến, kiến quốc và tăng vốn xây dựng đất nước.

Bên cạnh các văn bản của Đảng, Việt Nam đã xây dựng hệ thống pháp luật tương đối hoàn chỉnh về chống lãng phí, nổi bật là Luật Thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (Luật số 44/2013/QH13) và nhiều văn bản pháp quy khác. 

Công tác này còn được chỉ đạo bởi Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (gần đây nhất là Quy định số 191-QĐ/TW).

Lãnh đạo Đảng và Nhà nước đã đánh giá: “lãng phí gây hậu quả rất lớn. Chúng ta lãng phí rất nhiều về nguồn lực, nhân lực, thời gian. Tình trạng này đang rất nghiêm trọng”. Chính vì vậy, Tổng Bí thư Tô Lâm đã đặt ra nhiệm vụ cấp bách là phải kiên quyết chống lãng phí, đồng thời nhấn mạnh trách nhiệm cụ thể của các tổ chức, cá nhân khi để xảy ra tình trạng này.

Tại họp báo ngày 26/12 do Bộ Công an tổ chức, thông tin được đưa ra cho biết cơ quan chức năng đang tiến hành rà soát toàn diện các dự án lãng phí, chậm tiến độ hoặc “treo” để điều tra và xử lý theo quy định của pháp luật. Điều này cho thấy cuộc đấu tranh chống lãng phí đang bước vào giai đoạn mới, hướng đến tính thực chất và hiệu quả.

Để ngăn chặn lãng phí hiệu quả, cần kết hợp hài hòa giữa “chống” (xử lý các hành vi lãng phí) và “xây” (xây dựng thể chế, pháp luật). Do đó, nhiệm vụ trọng tâm hiện nay là hoàn thiện hệ thống pháp lý đồng bộ, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và lãng phí.