Starship thực hiện chuyến bay thử thứ 8 hôm 6/3 từ cơ sở Starbase của SpaceX. Ảnh: CNN
Hai vụ thử nghiệm thất bại liên tiếp của Starship khiến nhiều người lo ngại về tiến độ khai thác Mặt Trăng. Tuy nhiên, với tiềm năng đột phá, con tàu này vẫn được kỳ vọng mở ra kỷ nguyên mới cho ngành vũ trụ.
Vụ thử nghiệm tàu vũ trụ Starship của SpaceX vào ngày 6/3 kết thúc không thành công khi tàu mất kiểm soát, xoay tròn và phát nổ trên không trung sau khi rời bệ phóng ở Texas. Sự cố này được cho là đã dẫn đến một số biện pháp hạn chế bay tạm thời tại khu vực Nam Florida.
Đây là lần thứ hai liên tiếp Starship gặp sự cố tương tự, gióng lên hồi chuông cảnh báo về những thách thức trong quá trình phát triển loại tàu vũ trụ này. Sự kiện này thu hút sự quan tâm của toàn bộ ngành công nghiệp vũ trụ, đặc biệt là trong bối cảnh các quốc gia đang chạy đua khai thác tài nguyên trên Mặt Trăng. Các chuyên gia nhận định, một tên lửa Starship hoạt động ổn định là yếu tố then chốt để hiện thực hóa tham vọng này.
Tàu Starship của SpaceX được giới chuyên gia đánh giá cao về tiềm năng đột phá trong ngành vũ trụ. Leroy Chiao, cựu phi hành gia NASA từng làm cố vấn cho SpaceX cho rằng Starship là “điều thú vị nhất” kể từ thời Apollo và Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). Eric Berger, tác giả chuyên viết về SpaceX cũng có quan điểm tương tự, ông nhấn mạnh đây là một thiết kế táo bạo, một tên lửa tái sử dụng hoàn toàn có khả năng đưa con người lên Mặt Trăng.
Mặc dù Elon Musk không xem Mặt Trăng là điểm đến hàng đầu cho Starship, nhưng đây có thể là thị trường kinh doanh lớn nhất của tên lửa này. Bởi vì Starship được chế tạo để vận chuyển thiết bị hạng nặng lên Mặt Trăng, hạ cánh xuống bề mặt và quay trở lại Trái Đất.
Điểm mấu chốt là cả hai tầng của tên lửa Starship đều có khả năng tái sử dụng. Điều này sẽ giúp giảm đáng kể chi phí cho các chuyến bay vũ trụ. Theo Brendan Rosseau, một nghiên cứu sinh giảng dạy tại Trường Kinh doanh Harvard, người hiện đang làm việc cho Blue Origin (đối thủ của SpaceX), khả năng vận chuyển hàng hóa siêu nặng với chi phí thấp là yếu tố then chốt cho các công ty muốn thực hiện kế hoạch chinh phục Mặt Trăng thông qua du lịch và khai thác mỏ.
Mục tiêu chung của cả hai nhiệm vụ là kiểm tra các công nghệ quan trọng cho việc khai thác tài nguyên trên Mặt Trăng. Tuy nhiên, tàu đổ bộ Athena của Intuitive Machines gặp sự cố nghiêng đổ, dẫn đến việc không thu đủ ánh sáng Mặt Trời và phải kết thúc nhiệm vụ sớm.
Theo Steve Altemus, Giám đốc điều hành của Intuitive Machines để khai thác băng nước và khoáng sản trên Mặt Trăng, các công ty cần vận chuyển các thiết bị nặng như máy móc lên đó.
“Bạn sẽ cần mang khối lượng hàng lớn hơn tới Mặt Trăng để duy trì sự tồn tại bền vững của con người ở đây. Có nhiều yếu tố cần đảm bảo con người có thể sống lâu dài trên Mặt Trăng”, Altemus nói.
Theo Gwynne Shotwell, chủ tịch kiêm giám đốc tài chính của SpaceX, tàu Starship có khả năng chở tới 110 tấn hàng hóa lên Mặt Trăng. Con số này vượt trội hơn nhiều so với Kính viễn vọng không gian James Webb (gấp 15 lần) và bằng 1/4 Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS). So sánh với tên lửa Saturn V sử dụng trong các sứ mệnh Apollo, Starship có sức chở gấp đôi.
Tuy nhiên, SpaceX cần chứng minh rằng Starship có thể thực hiện được những gì đã hứa hẹn. Đến nay, hệ thống phóng này đã thực hiện một số chuyến bay vào vũ trụ. Tên lửa đẩy Super Heavy đã quay trở lại Trái Đất thành công và được thu hồi bởi hệ thống “đũa gắp” trên tháp phóng. Tàu Starship cũng đã bay trở lại từ không gian và hạ cánh xuống đại dương. Việc hạ cánh trên mặt đất là bước quan trọng tiếp theo trong quá trình phát triển, cho phép SpaceX tái sử dụng toàn bộ hệ thống phóng Starship trong tương lai.
“Chúng ta không biết Starship sẽ đi tới đâu. Có thể nó sẽ không bao giờ tái sử dụng hoàn toàn. Có thể họ sẽ không bao giờ thành công trong việc tái sử dụng nhanh tầng trên”, Berger chia sẻ.
NASA dự định sử dụng tàu Starship để đưa các phi hành gia lên Mặt Trăng vào năm 2027. Elon Musk cũng từng tuyên bố rằng Starship có thể thực hiện chuyến bay chở người đầu tiên lên sao Hỏa trong vòng 4 năm tới. Tuy nhiên, cả NASA và SpaceX đều nổi tiếng với việc đặt ra những mốc thời gian đầy tham vọng và thường xuyên phải trì hoãn các kế hoạch của mình.
